Ongeval tijdens het fietsen: Sneller gevonden worden dankzij ballon?!

Wij buitensporters zijn op pad in de natuur, vaak op eenzame plekken, soms op plekken waar geen andere mensen of mobiel netwerk zijn. Wat moet ik doen bij een ongeval met mijn mountainbike? Duidelijk er zijn nu verschillende hulpmiddelen, zoals de Tocsen valhelmsensor, ongevalsmeldingen via navigatieapparatuur, mobiele telefoons of zelfs satellietcommunicatieapparatuur. Wat echter blijft is het probleem dat gewonde mensen in dicht bos of alpien terrein moeten worden gevonden door reddingswerkers – in het ergste geval door iemand anders.

In geval van nood in ruw terrein wordt de redding vaak per helikopter uitgevoerd. Hij is snel ter plaatse, maar het duurt lang, soms te lang, voordat de persoon gevonden is. Het gebied dat doorzocht moet worden is vaak groot en een persoon op een bergflank is klein. Hier komt het jonge Zwitserse bedrijf Airmarker om de hoek kijken.

Het idee van medeoprichter Rico Dürst is eenvoudiger dan ooit tevoren in de branche: in het geval van een auto markeert een gevarendriehoek de plaats van het ongeval – bij een fietsongeval wordt een ballon losgelaten. Rico is zelf reddingspiloot en tijdens het zoeken naar vermiste dieren dacht hij gekscherend bij zichzelf: Waarom bind je geen ballon om de buik van de koe? Vele jaren later werd het plezier serieus, om zo te zeggen: de start-up brengt de Airmarker-signaalballon op de markt. “De vliegende pechdriehoek voor bergbeklimmen”, zoals Rico het noemt.

Het reddingsgereedschap is vergelijkbaar met een lawine-airbag in de breedste zin van het woord, alleen veel kleiner. Hij is zo groot als een thermosfles van 750 ml en bestaat ook uit gaspatronen (ontgrendelingseenheid), een ballon, een bedieningseenheid – en in het geval van de Airmarker een 45 meter lang snoer waarmee de heliumballon met een diameter van meer dan 40 cm wordt bevestigd.

Als een persoon moet worden gered, laten ze de ballon los, laten ze hem boven de boomtoppen of gewoon 45 meter stijgen, om hun ongeval of locatie aan te geven. Als het telefoonnetwerk beschikbaar is, belt de persoon natuurlijk ook een hulpdienst. De ballon markeert “slechts” de plek – maar vrij opvallend, ’s nachts zelfs met een kleine LED.

De smartphone pretendeert veilig te zijn, wat niet overal in Europa gegarandeerd is door het gebrek aan netwerkdekking. Aan de andere kant kunnen verschillende factoren van invloed zijn op de reden waarom een gewonde zijn locatie niet kan doorgeven:

• Onbekend terrein
• onbegaanbaar terrein
• groot, vergelijkbaar gebied (bijv. boslandschappen)
• Schok/angst/vertroebeld bewustzijn door ongeval

Dan is het een reëel tijdsvoordeel voor de hulpverleners om van een afstand te kunnen zien waar een persoon hulp nodig heeft.

Recco-reflectoren komen vooral veel voor in de skisector – ze zijn te vinden in jassen, broeken, helmen, enz. Maar zelfs zij zijn slechts beperkt behulpzaam bij het vinden van gewonden, omdat ze ook klein zijn en het Recco-zoekapparaat op de helikopter slechts een kleine straal kan zien. Ook hier kan de redding door de zoektocht veel vertraging oplopen.

Het allerbelangrijkste voor de makers van de Airmarker is de eenvoudige toepassing: draaien, wachten, trekken. Op de Airmarker zelf zijn instructies te vinden in drie foto’s. Eerst wordt de oranje grond met drie klikken gedraaid – of totdat hij niet verder gaat – in de richting van de pijl. De andere kant moet van het lichaam worden weggehouden. Het gas stroomt eruit, de ballon vult zich binnen enkele seconden met helium en komt uit de envelop. Ten slotte moet je aan een lipje trekken dat de ballon ontkoppelt. Hij stijgt de lucht in, met een maximale hoogte van 45 meter. Als een lagere hoogte voldoende is, kan de lijn ook om de schede worden gewikkeld en in de kleine inkeping op de karabijnhaak worden bevestigd.

De signaalballon heeft nog een ander voordeel. Ik kIk markeer niet alleen mijn eigen positie. Als ik een gewonde vind, kan ik later de plek markeren voor reddingswerkers en toch zelf hulp gaan halen. Het is zelfs denkbaar – mits je duidelijk op je rugzak of tas maakt dat er een luchtmarkering in zit – dat andere mensen het voor mij triggeren als ik daar niet meer toe in staat ben. Geen wachtwoord voor een mobiele telefoon of technische vaardigheden nodig.

In principe kan de Airmarker overal worden gebruikt – nog niet op het water, maar een watersportversie staat al op de planning. Het moet echter ook gezegd worden dat het reddingsapparaat met een gewicht van 780 gram niet per se de oplossing is voor trail- of berglopers, noch om thuis in het bos te wandelen. Daar is hij te zwaar en waarschijnlijk te groot voor. De prijs van 199 euro is – in vergelijking met airbagrugzakken – redelijk. De beste verzekering is immers de verzekering die je nooit nodig hebt – maar die loont als het erop aankomt. Zoals Rico Dürst uitlegt, heeft het Zwitserse apparaat zich al bewezen in vele praktijktests met zoekpartijen en helikopters.

Rico beschrijft een testrun. In Sölden moest hij zich 500 meter onder de top van de Giggijoch “verstoppen” met de Airmarker. De geënsceneerde noodsituatie werd doorgegeven aan de hulpdiensten, de helikopter stijgt op. Maar in plaats van de hele bergflank af te speuren, meldt de piloot geamuseerd dat hij de ballon heeft gezien en nu wegdraait. Na de nadering van het ongevalsgebied duurde het 4 minuten om de persoon te vinden die in dit geval niet gewond was geraakt. Volgens Rico’s eigen ervaring als vluchtassistent bij dergelijke missies, kan het ook een uur of anderhalf uur duren voordat de persoon weer veilig is.

Zoals gebruikelijk bij lawine-airbags biedt de fabrikant een vervanging aan. Het verschil, legt Rico Dürst uit, is dat op de grijsoranje schaal na alles vervangen moet worden. Daarom kan Airmarker 25 procent korting geven op de aankoopprijs als een apparaat na gebruik moet worden vervangen – het kost dus ongeveer 175 euro. Om de 5 jaar moet de Airmarker ook op deze manier worden vervangen.

De Airmarker R.One is al online verkrijgbaar – in Duitsland is er 12 euro verzendkosten op de prijs. De signaalballon moet echter in het najaar bij ons bij de eerste dealers zijn. Het zou ook denkbaar zijn dat bijvoorbeeld fietsverhuurbedrijven het apparaat als extra optie tegen een huurprijs zouden kunnen aanbieden, of de Duitse Alpenclub.

Meer informatie over hulp bij een ongeval vindt u hier:

>> Eerste hulp bij fietsongevallen: “De grootste fout is niets doen!” <<

>> Verraderlijke Schramm: Eerste hulp bij een schaafwond <<