MTB-gebied Fichtelgebergte: Drie etappes rond de Schneeberg

Onze driedaagse rittenrit start in Marktredwitz, aan de oostelijke rand van het Fichtelgebergte. Qua landschap kun je je verheugen op vele topervaringen met obscure stenen kantelen, rotslabyrinten en zogenaamde zee van blokken. Technisch op lange trailpassages, die soms uitdagend geblokkeerd, bochtig en wortelachtig kunnen zijn. Achter sommige bochten zijn er ook hellingen of korte draagpassages. Maar ontspanning is ook voorzien: de lokale chill-out zone is de Fichtelsee met biertuin en badstrand.

• Lengte: 47.3 km
• Bergop: 1370 m
• Rijtijd: 5:30 uur
• Moeilijkheidsgraad: Gemiddeld

Vanaf Marktredwitz gaat het omhoog naar de hoofdkam van het Fichtelgebergte. Over de velden dwaalt het uitzicht al snel af naar de uitdagingen van de dag: de toppen van Kösseine, Hohe Matze en Platte. Daarna volgt de klim naar de Wenderner Stein en verder naar de Luisenburg. Een gedeeltelijk geblokkeerde afdaling leidt langs het rotslabyrint naar het openluchtpodium. Het genieten wordt gevolgd door een lange grindklim naar de Kösseine, een van de hoogste toppen van het Fichtelgebergte. Het terrein wisselt voortdurend tussen bospaden en singletrails. Tot aan het Seehaus vragen constante hellingen druk op het pedaal. De finale begint met een prachtige afdaling naar de Fichtelsee. Op weg naar de bestemming van de dag in Fleckl wacht het inspannende wortelpad door de Bocksgraben.

Station Marktredwitz, parkeergelegenheid ten noordwesten van het station in de omgeving van de Schulze-Delitzsch-Straße.

1. Het pad bij de Luisenburg en verder richting Tröstau
2. De rit over de Hohe Matze en het hooggelegen pad in de richting van het Seehaus
3. De route naar de Fichtelsee en vanuit het dorp Fichtelberg gaat verder door de Bocksgraben

De paden op grotere hoogte zijn doorspekt met stenen tot de grootte van meloenen, maar ze zijn stevig verankerd in de bosbodem. Als het regent, is het gemakkelijk om hier uit te glijden. Anders altijd met momentum eroverheen!

Bullhead House in Fleckl, bullheadhouse.de

• Lengte: 51.7 km
• Bergop: 1440 m hoogteverschil
• Rijtijd: 6 uur
• Moeilijkheidsgraad: Gemiddeld

Over de twee hoogste toppen van het Fichtelgebergte in het noorden. Variant: Wil je 470 m en 12 km besparen, neem dan de stoeltjeslift van Fleckl naar de Ochsenkopf. Maar je mist een paar paden in de buurt van Warmensteinach. De afdaling van de Ochsenkopf naar de Karches herberg is geblokkeerd in het bovenste deel. Vanaf de bron van de Weißmain werd het pad verbreed. Bijna 500 m hoogteverschil wacht op u van Bischofsgrün naar Schneeberg! Beloning: Tot aan Weißenstadt am See volgt het ene pad het andere. Bij de Rudolfstein passeer je indrukwekkende rotstorens. Tot aan de finish zijn er nog twee langere beklimmingen op de Waldstein en Epprechtstein. De hellingen zijn meestal matig en de paden zijn vloeiender dan in het hoge Fichtelgebergte. Op de Epprechtstein door oude granietgroeven eindigt het laatste pad direct bij herberg Waldschmiede.

Fleckl, Bullhead House (Ochsenkopf Süd stoeltjeslift)

1. De top van de Ochsenkopf met uitkijktoren
2. De Schneeberg (1051 m), de hoogste top van het Fichtelgebergte met de “Backöfele”, een soort uitkijkpunt gemaakt van een rotshouten constructie
3. De route afdaling van Schneeberg naar Rudolfstein en verder naar Weißenstadt
4. De Weißenstädter See met zijn afgelegen kustMenade (lunchpauze)
5. De ruïnes van kasteel Epprechtstein en de granietgroeven in de omgeving

• Gasthaus Asenturm op de top van de Ochsenkopf (km 12)
• Gastronomie in Bischofsgrün (km 18,7), Café Seestern aan de waterkant van Weißenstadt (km 32,4) en Waldsteinhaus aan de Waldstein (km 40)

Gasthaus zur Waldschmiede, Vorderes Buchhaus 3, Kirchenlamitz, Tel. 09285/9687808

• Lengte: 63.2 km
• Bergaf: 1015 m
• Rijtijd: 5:30 uur
• Moeilijkheidsgraad: Gemiddeld

De langste etappe voert over de Großer Kornberg en het Egertal terug naar Marktredwitz. Na de donkere bossen in het hoge Fichtelgebergte biedt het meer open landschap rond het Egertal een welkome afwisseling. De oversteek van de Großer Kornberg over lange paden daagt de bergwandelingen opnieuw uit. Later volgt de route tien kilometer lang het idyllische Egertal. Technisch gezien is deze fase eenvoudig. Hooguit heeft de klim naar de Kornberg een paar hobbelige wortelpassages in petto. De klim van het Egertal naar de Steinberg is inspannend – en er zijn nog twee niet te onderschatten hindernissen naar Marktredwitz. In Arzberg passeer je enorme in onbruik geraakte porseleinfabrieken, een laatste enkel pad over de Kohlberg, dan is het gewoon een kwestie van uitrollen naar de finish.

Kirchenlamitz (wijk Hinteres Buchhaus), parkeerplaats bij het Gasthaus zur Waldschmiede

1. Het pad over de Großer Kornberg. Geweldig uitzicht vanaf de toptoren over het hele Fichtelgebergte
2. Ontspannen rit door het Egertal, langs enkele stuwmeren

De derde fase kent geen technische uitdagingen. Alleen het pad over de Großer Kornberg heeft een paar wortels en stenen. Dit kost natuurlijk meer energie bergopwaarts. Maar ook de andere beklimmingen van de etappe zijn niet zonder hellingen.

Café Egerstau in het Egertal (km 28,3) en ijssalon Pino in Arzberg (km 48)

De GPS-gegevens van de 3 etappes die hier door het Fichtelgebergte worden beschreven, kunnen hier gratis worden gedownload.

De twee noord-zuidassen van de snelwegen A9 (München – Leipzig) en A93 (Regensburg – Hof) knijpen in het Fichtelgebergte. Afhankelijk van uw bestemming neemt u de afslag Bayreuth of Bad Berneck op de A9. Neem de A93 naar Marktredwitz. Tussen Bad Berneck en Marktredwitz loopt de B303 door het midden van de bergen, langs alle belangrijke plaatsen. Afstand van Fichtelberg vanaf: München 250 kilometer, van Frankfurt 300 kilometer, van Leipzig 200 kilometer.

Met de trein: De dichtstbijzijnde treinstations zijn in Bayreuth en Marktredwitz. Ga verder met de regionale bus (VGN). Fietsvervoer op aanvraag. Informatie bahn.de en vgn.de, of in het weekend en op feestdagen met de fietsbus (bus met fietskar). Info frankenwald-mobil.de

• Single trail fans en toerrijders vinden een waar eldorado op de website van Andreas Köppel! De local uit Marktredwitz heeft een aantal tochten via GPS vastgelegd en gedocumenteerd. Van dagtochten tot meerdaagse etappetochten.
  Info: https://locl8.jimdo.com
• Brochure “Kornberg Trail Netz” met vier single trail tours. Download op de website van de Fichtelgebirgsracer, figera.de
• Kaarten van het Beierse Staatsbureau voor Landmeetkunde, schaal 1:50000, bladen UK50-12 (Fichtelgebergte West) en UK50-13 (Oost)

Bikers verblijven idealiter in het hart van het Fichtelgebergte, in de omgeving van de steden Fleckl, Fichtelberg en Warmensteinach. Maar ook Bischofsgrün aan de noordkant van de Ochsenkopf is een aanrader. Overzicht onder erlebnis-ochsenkopf.de

Een echte aanrader:
Bullhead House, Fleckl 13, Warmensteinach/Fleckl. Het alles-in-één adres voor motorrijders. Accommodatie, fietsenwinkel en verhuur. Daarnaast is de crew rondom Chef PetHij biedt rijtechniekcursussen, trailcamps en tours aan. Onder hen is een meerdaagse Fichtelgebirgs-Cross met een hoog aandeel paden.

Landhaus Preißinger, Bergstraße 134 in Warmensteinach, landhaus-preissinger.de. Geweldige locatie op de heuvel. Na de fietstocht kunt u ontspannen in het wellnesscentrum.

Vvv-kantoor van Fichtelberg, Gablonzer Str. 11, 95686 Fichtelberg, tel. 09272/969030, erlebnis-ochsenkopf.de

Het knooppunt van het fietsgebied is de 1024 meter hoge Ochsenkopf, die bereikbaar is met liften vanuit het noorden (nieuwe 10-persoons gondel in Bischofsgrün) en zuiden (Fleckl). Beide liften ondergaan momenteel een revisie en moeten in het voorjaar van 2024 weer in gebruik worden genomen. Zodra de laatste sneeuw is ontdooid, nemen de motorrijders het over op de zuidflank. Er is een 2,3 kilometer lange afdaling met een aantal obstakels. Daarnaast vertakken zich onderweg een paar geestige trailvarianten. In de omgeving van het liftdalstation in Fleckl ligt ook een funpark met tal van noordoeverelementen. Beginners kunnen de toekomstige uitdagingen benaderen op technische cursussen van verschillende moeilijkheidsgraden. Info: ochsenkopf.info

Het grootste rotslabyrint van Europa is een bezoek waard. Ten zuiden van Wunsiedel lijkt het alsof reuzen in een ver verleden knikkers speelden. Duizenden granieten blokken doorkruisen het landschap, tot de grootte van huizen. De zee van rotsen wordt doorkruist door gangen, trappen en minikloven, waarvan sommige nauwelijks op schouderbreedte van elkaar verwijderd zijn. In de omgeving liggen de steden Wunsiedel en Marktredwitz, die ook een bezoek waard zijn. Info: wunsiedel.de

In de thermale baden van Weißenstadt kunt u gemakkelijk een regenachtige dag overleven. De wellnesstempel aan de Weissenstadtsee biedt alles wat je nodig hebt om gespannen spieren weer soepel te maken: verschillende thermale baden binnen en buiten. Met saunawereld. Info: siebenquell.com

U kunt op Goethe vertrouwen als het gaat om het beschrijven van landschappen. Nu ben ik bijna bang voor het Fichtelgebergte: “De enorme omvang van de granieten massa’s die over elkaar heen zijn gevallen – zonder een spoor van orde of richting – geeft een aanblik die ik op al mijn wandelingen nooit meer heb gezien.” Het is ongeveer 200 jaar geleden dat de dichter hier op bezoek kwam. Het Fichtelgebergte klinkt meer als veel bos dan als een rotsspektakel. En nog belangrijker is de vraag: Zijn er paden?

“Absoluut”, zegt Andreas Köppel van Marktredwitz. “Je kunt echte schatten ontdekken in het Fichtelgebergte.” Köppel kan zich niet zo bloemrijk uitdrukken als Goethe. Maar wanneer de fietsliefhebber enthousiast is over “zijn” singletrails, hoor je duidelijk de passie voor zijn thuisgebied. Zeker als je op zijn website kijkt. Onder het pseudoniem “Mountainbike Man” heeft Andreas tientallen tochten ontwikkeld en gepubliceerd. Hij is vooral trots op zijn meerdaagse rittenritten, onder het motto: “Het avontuur begint voor de deur.” En dat is precies wat we de komende drie dagen willen testen.

Als ik in Marktredwitz aan de oostelijke rand van de bergen aankom, staan Andreas en twee vrienden me al op te wachten op de lanceerplaats. Elke dag willen enkele locals ons vergezellen, te beginnen met Martin en Kathrin van de Fichtelgebirgsracer vereniging. Vergeleken met het goedgehumeurde team lijkt het weer nogal misnoegd. De bergen zijn bedekt met wolken, motregen drijft door de lucht. Het is bijna half mei, maar de lente lijkt nog niet van de grond te komen. Maar vanaf morgen wordt het weer beter in zicht, belooft het ontvangstcomité. Terwijl ik mijn fiets klaarmaak, stippelt Andreas de route uit. Het zigzagt over de hoogste toppen. Eerst het centrale Fichtelgebergte in, via Ochsenkopf en Schneeberg, dan in een noordelijke lus over de Großer Kornberg terug naar Marktredwitz.

Direct aan de rand van het dorp gaat Andreas over in het eerste pad, dat steil omhoog leidt richting Luisenburg. Langs de Mariengrotte bij de Wenderner Stein winnen we hoogte. Met somnambulistische zekerheid neemt Andreas de bochten – en dat zijn er echt heel veel. Dan de eerste afdaling naar Luisenburg. Een typische Fichtel trail, want we gaan er de komende dagen nog veel meer rijden. Antislip bodem, goedpikken met grote stenen die als hazelnoten uit een chocoladereep puilen. In natte omstandigheden is het behoorlijk verraderlijk als je ze onder de verkeerde hoek benadert. Als je te langzaam bent, stopt het voorwiel. Helaas staan we na de pret weer onderaan, dus de volgende klim zijn echt de benen. Met 939 meter is de Kösseine een van de hoogste toppen van het Fichtelgebergte. “Hier trainde ik vroeger voor het oversteken van de Alpen”, legt Andreas uit. Daarna bleef hij zijn rondjes rekken en ontdekte hij steeds meer sporen. Zo ontstond het idee om er een Fichtelgebergte oversteek van te maken. Helaas is het uitzicht vanaf de Kösseine vandaag afgelast. We staan rillend op het terras van de bergherberg in de wolken te staren. Het maakt niet uit, het pad is de bestemming. En er zijn er meer dan genoeg op het heuvelrugpad tussen Hohe Matze en Seehaus. Daarnaast levert het landschap allerlei curiosa op, zodat er geen verveling is. Op de plaat lijkt het alsof een horde reuzen een vrijgezellenfeest heeft gevierd. De top lijkt op een puinveld. IJstijdvorst zou ooit de rots hebben opgeblazen.

In de late namiddag finishen we de etappe bij Peter Hanke. Hij runt het Bullhead House fietsstation op de Ochsenkopf. Bullhead? De moderne tijd lijkt te zijn aangebroken in het Fichtelgebergte. En de zaken zijn booming, al begin mei is de plaats vol in het weekend. Daarnaast maakt de naam deel uit van het concept van Peter. “Ik heb lang in de VS gewerkt”, zegt de geoloog. “Daar heb ik mijn motto voor de herberg meegenomen: Triple B! Het staat voor fiets, burger en bier.” Loopt! Maar voordat we zijn beroemde hamburgers kunnen proberen, wil hij me de afdaling op de Ochsenkopf laten zien. Gelukkig pakken we de laatste lift naar de top, mijn benen zouden vandaag niet meer in staat zijn om nog eens 300 meter hoogte aan te kunnen. Chris Decher, de hoofdgids van Peter, maakt ook deel uit van het team. Zodra je omhoog gaat, kun je zien hoe de paden zich een weg banen door het bos. Hoe hoger we zweven, hoe vaker we geblokkeerde doorgangen ontdekken. Peter legt uit: “Dat is typisch voor het Fichtelgebergte: de paden zijn rotsachtig aan de bovenkant, stromend aan de onderkant.” Als baanbouwers kennen de twee elke passage door en door. Peter en Chris jagen dan ook snel over het parcours. En ik ben blij met de afgezwakte trailvarianten naast de expertlijn.

De volgende dag gaan we op weg naar de Schneeberg en verder naar het noorden van de bergen. De donkere wolken zijn opgetrokken, de lente durft een voorzichtige opmars te maken. Voorbij de bron van de Weißmain hobbelen we richting Bischofsgrün, waar de lange klim naar de 1051 meter hoge Schneeberg begint. Vergeleken met het ontwikkelde Ochsenkopf hangt er een vreemde sfeer op de hoogste top van het Fichtelgebergte. Het desolate militaire complex met de witte toren is een monument voor de Koude Oorlog. De ligging dicht bij de grens met de DDR en Tsjechoslowakije was de Schneeberg voorbestemd als luisterpost naar het oosten. Windjacks worden haastig uit de rugzakken gewikkeld. Ondanks de zon is het hier erg koel in de wind. Geen wonder, met een gemiddelde temperatuur van amper vier graden per jaar. Wat volgt, warmt ons echter snel weer op. Eerst levert het pad naar de Rudolfsattel gelukshormonen op, daarna zijn het de ‘geologische curiositeiten’ waar Goethe ooit over berichtte. Links en rechts staan bizarre torens in het schaarse bos. Fragiel ogende structuren die alle wetten van de fysica lijken te tarten. Rotsplaten, opgestapeld als pannenkoeken. En toch stabiel genoeg om op de Rudolfstein ladders tot duizelingwekkende hoogten te beklimmen. Het uitzicht vanaf daar is prachtig.

Lunchpauze aan de oevers van de Weissenstadtsee. Het is gewoon halftijds aan van onze etappetournee, en de indrukken zijn al ongelooflijk. Maar Andreas is nu al lovend over de hoogtepunten die nog moeten komen. Bijvoorbeeld de paden op de Großer Kornberg. Of de spectaculaire rotsen in het Egertal. De middelgebergten van Duitsland zijn een echte schatkamer.