Interview met Vali Höll: De wereldkampioen downhill in transitie

Mijn eerste interview met Valentina Höll vond plaats in 2015. Het was de première van het Glemmride Festival in haar geboortestad Saalbach-Hinterglemm, mede georganiseerd door haar moeder Sabine. Vali was 13 jaar oud. Ze kwam alleen. Zouden hun ouders zich nog bij hen willen voegen? Ze zwaaide met haar hand. Ze hebben betere dingen te doen.

“YT Industries brengt de 2022 Downhill World Champion naar het team”, had haar toenmalige sponsor vol vertrouwen aangekondigd. De fietsindustrie lachte om de eigenwijsheid – maar niemand wilde er ook tegen wedden. Beter op deze manier! Acht jaar later waren we allemaal getuige van de triomf die was aangekondigd: van de 3:53 minuten in het stoffige Les Gets, haar ongelovige blik op de finish, het gejuich van het publiek.

En toen volgde weer Vali’s contrastprogramma: eerst het podium van de winnaar, daarna het toilet. Na de ceremonie, champagne en normale douche brengt Vali de avond en nacht door in de badkamer. Het was niet de alcohol die haar voor de kom dwong, maar een maag-darmvirus. Les Gets, het team, vrienden en familie in een razernij – en Vali in ellende.

Gewoon een beeld dat exemplarisch lijkt voor de afgelopen twee jaar van Vali Höll, waarin de hoogte- en dieptepunten zo dicht bij elkaar lagen. Twee jaar waarin beste tijden werden gevolgd door crashes. Twee jaar van het winnen van het algemene WK- en WK-goud – en de twee van de “ongelukkigste” jaren in haar leven, zoals ze zegt. Maar het WK moet een keerpunt betekenen. Vali wordt geconfronteerd met een omwenteling en omwenteling.

Misschien moet je terugkeren naar Vali’s thuisland om haar triomfantelijke en tumultueuze jaren als professional te begrijpen. Leogang 2020: Vali’s eerste WK elite (ze is al tweevoudig wereldkampioene bij de junioren), en dat doet ze op haar thuisbaan. In de kwalificatie heeft ze twee seconden voorsprong op de concurrentie. Op de wedstrijddag springt ze de gap drop, maar springt te kort, gooit over het stuur: enkel gebroken! Leogang 2021: Vali heeft ruim drie seconden voorsprong in de wereldbekerwedstrijd. Kort voor de finish de val. Toch komt ze op de tweede plaats. Leogang 2022: Tweede snelste in de kwalificatie, in de race wordt een slip na de start gevolgd door een salto in het middengedeelte – race verknald!

“Leogang heeft me gebroken”, zegt ze vandaag. We zitten in het huis van haar ouders op slechts een paar kilometer van het bikepark. “Ik dacht altijd dat ik niet erg emotioneel was, maar aan de finish huilde ik en kon ik niet stoppen. De laatste keer dat ik huilde was tien jaar geleden op de begrafenis van mijn oma.” Haar homerun brak haar – maar hij brak ook iets op.

“Ik ben altijd heel gestructureerd geweest, heel gesorteerd. Dus viel alles op zijn plaats – op school, tijdens de training, met de sponsors”, blikt ze terug. “Ik wilde altijd alles alleen regelen, wilde nooit dat iemand me zou helpen. Mijn ouders kwamen alleen in het spel als het ging om tekenen. Misschien heb je als meisje wat dat betreft een voordeel ten opzichte van de jongens, omdat je een volwassenheidsvoordeel hebt.” Verlaten? Partijen? “Het was zo oninteressant. Ik dronk voor het eerst alcohol toen ik 16 was…”

Het is niet het gebrek aan discipline dat haar in de weg stond in de races, en zeker niet het gebrek aan talent. Het is haar hoofd. “Ik wilde niemand teleurstellen. Ik wilde bewijzen dat ik de hype niet gratis kreeg, en ik had echt hoge verwachtingen van mezelf. En die heb ik alleen gekoppeld aan resultaten.” Vali pauzeert en haalt diep adem. “Ik had het verkeerde beeld van een professional. Alleen kijken naar het resultaat maakt je niet gelukkig. En altijd denken dat het me in het gezicht raakt, ook niet.”

Rookie Vali leert de harde kant van het elite-zijn kennen. “Hoe had ik kunnen weten hoe grof het was. Iedereen heeft het altijd over de overwinning. Niemand geeft om de rest. Op de een of andere manier dacht ik: als je wint, dan zit je op een hoogtepunt, en dan rock je alles makkelijk. Cami (noot van de redactie: Camille Balanche) is een persoon, dus het kan werken. Ze heeft een schaamteloos zelfvertrouwen. Ik zeg altijd tegen haar dat ze me moet leren hoe ik het moet doen. Ze gelooft gewoon in zichzelf. Ik ben anders…”

Zelfs met haar zege in de algemene wereldbeker in 2021 is de vreugde beperkt. “Het was krankzinnig, maar ik won het algemeen klassement omdat een andere renner pech had. Ik had er nog geen seconde over nagedacht. Dat zegt iets.” Vali spreekt helder en analytisch. En ze spreekt alsof deze Vali nu tot het verleden behoort.

Ze stapte voor het eerst op haar fiets toen ze drie was, Vali Höll reed haar eerste wielerwedstrijd op zesjarige leeftijd, tekende YT op 13-jarige leeftijd, won alle UCI Downhill World Cups op 16-jarige leeftijd, maar Vali leerde pas op haar 20ste haar hoofd leeg te maken.

“Er gebeurt nu iets met me. Ik ben gewoon aan het uitzoeken wat ik eigenlijk leuk vind in het leven.”

Vali is net 21 geworden. “Er gebeurt nu iets met me. Ik ben gewoon aan het uitzoeken wat ik eigenlijk leuk vind in het leven.” Ze verhuist naar Innsbruck. Naar waar hun vrienden zijn, waar altijd wel iets te beleven valt. “Iets doen met mijn vrienden is op dit moment het belangrijkste voor mij. We gaan fietsen of skiën, maar na afloop drinken we ook een Aperol en gaan we feesten. Ik ben brutaal dankbaar dat ik deze omgeving heb gevonden. Ik ben nu aan het veranderen als persoon.” Het is duidelijk dat ze in een goed humeur is. Ze weet nu, zegt ze, wat belangrijk is: ‘Maak je hoofd leeg.’

Ik wil weten of ze ooit een mental coach heeft geprobeerd. “Ja, ja”, zegt Vali, “maar dat paste niet echt. Wat me veel meer hielp, waren gesprekken met andere sporters.” De downhill vrouwen staan erom bekend dat ze het goed met elkaar kunnen vinden. Is dat echt zo? Vali knikt: “Helemaal. En dat is heel belangrijk voor ieder van ons. Niet alleen omdat we zoveel uitwisselen, maar ook gewoon omdat we zoveel plezier samen hebben.” Ze vierde oud en nieuw met Nina Hoffmann, Veronika Widmann, Camille Balanche en Emilie Siegenthaler en is net met Nina, Veronika, Noga Korem en Monika Hrastnik op trainingskamp geweest op Mallorca.

Maar de grote bevrijding kwam van binnenuit. “In Leogang heb ik tien minuten gehuild. Mensen zagen me voor het eerst kwetsbaar. Dat was ook een beetje bevrijdend.” Leogang werd gevolgd door Lenzerheide. Daar werd ze vijfde – en vierde feest. “Ik was blij in de training en in de race, maar het kon me niet schelen.” Het werd laat. Om drie uur ’s nachts zat ze nog met vrienden tijdens de “Deep Talk”. Voor haar markeert dit een keerpunt in haar carrière. Die avond besloot ze haar houding te veranderen – zowel ten opzichte van fietsen als van het leven.

“Ik had een andere mindset in Andorra en op het WK.” Beide keren won ze. “Ik concentreerde me op hoe ik fiets, op de stijl, op het plezier. En ik ging naar de afterparty’s, ook al zat er komend weekend een race aan te komen.”

“Ik had het beste off-season ooit! Het is me eindelijk gelukt om mijn hoofd uit te schakelen en plezier te hebben.”

Momenteel heeft ze het grappigste laagseizoen ooit. Ook al trof het Epstein-Barr-virus haar in oktober nog en liet haar maandenlang ziek achter. “Mijn lichaam liet me zien dat het niet zo geweldig was als de afgelopen twee jaar… Maar op dit moment voel ik me zo, zo goed in mijn hoofd.”

En de zorgen waar ze zich momenteel zorgen over maakt, deelt ze met het hele veld van coureurs. Het zijn de onzekerheden die de verandering van marketing en transfer van Red Bull naar Discovery met zich meebrengt. “We weten niet wat er gaat komen. We weten niet waar de races te zien zullen zijn, we weten niet hoe de racekalender eruit ziet en we weten niet of er nieuwe raceformats zullen zijn.”

De geruchtenmolen borrelt. Vermoedelijk halve finales en finalese kan in één dag worden gehouden. “Om Val di Sole twee keer achter elkaar te rijden zou geweldig zijn. En dat is wat er wordt besloten zonder ooit de daadwerkelijke spelers te vragen.” In 2022 sloegen downhillers de handen ineen en vormden de Pro Riders Association om een gemeenschappelijke stem te hebben.

“We hebben in het algemeen veel uitgewisseld, vooral met Finn (Iles) en Loïc (Bruni), vooral over veiligheidskwesties. We hebben nooit de kans gehad om gehoord te worden. Dus vormden we. Natuurlijk heeft Warner Bros meer beslissingsmacht dan een Riders Union. Maar wij zijn de atleten. Wij zijn degenen die alles geven en veel riskeren in het proces”, zegt Vali.

Vali’s proces van opgroeien komt ook tot uiting in haar duidelijke mening. Haar grootste rolmodel is waarschijnlijk Cécile Ravanel. Cécile reed EWS-wedstrijden, XC- en DH-wereldbekers; sinds 2020 traint ze Vali. “Cécile is het beste wat me had kunnen overkomen. Ik vertrouw haar helemaal. Niet alleen omdat ze als motorrijder precies weet wat er speelt, maar ook omdat ze mega-straight is. Ze zegt precies wat ze denkt.”

Na een pauze vult Vali aan: “En Cécile was ook degene die me aanmoedigde om met de andere renners op de koffie te gaan. Daarvoor was het niet zo. Ik ben meer introvert en teruggetrokken, maar ze heeft me opengesteld. Nu is de uitwisseling met de anderen helemaal belangrijk voor mij. Ze zijn allemaal zo cool en we kunnen over problemen praten. Ze weten precies hoe het voelt.” Een van haar beste vriendinnen is echter de Zwitserse skislopestyler Mathilde Gremaud. “Mathilde spiegelde me wat er in me omging. Ze is olympisch kampioene, ze is de coolste sok, maar ze twijfelt ook aan zichzelf.”

Er is een veranderingsproces aan de gang bij Vali, en niemand weet het beter dan zij. “Voor mij ben ik nog steeds een rookie, maar ik merk dat ik volwassen word.” Dat merkt ze ook aan het feit dat ze meer naar zichzelf kijkt en minder naar anderen. En het feit dat ze nu zelf een rolmodel is – vooral voor meisjes, ‘want de jongens hebben toch genoeg rolmodellen’. Ze zegt dit ondanks het feit dat meer dan 80 procent van haar ongeveer 150.000 Instagram-volgers mannelijk is.

In 2022 vond het eerste “Vali Höll Performance Camp” plaats met zes jonge racers. “In skateboarden, slopestyle, fietsen – het is verbazingwekkend wat er aan de hand is, hoeveel rolmodellen er zijn en wat er op komst is. De meiden hebben iets om naar op te kijken en dat vier ik enorm.” Ook in de MTB-raceformats gebeurt er iets. In de iXS Rookie Cup zijn er nu aparte jongens- en meisjescategorieën. “Over het algemeen hebben meisjes de kans om zich in meer wedstrijden te bewijzen. Rosa Zierl, Lina Frener – er komen supersnelle rijders aan, en het wordt echt cool.”

“Ik wil niet alleen snel zijn. Ik wil snel en stijlvol tegelijk zijn. ‘Het is een coole sok.

Vali peinst een beetje. Misschien, zegt ze, is het zelfs zo dat de jongeren haar in ruil daarvoor inspireren. “Voor de volgende generatie draait het allemaal om meer stijl rijden. En dat is wat ik wil. Ik wil niet alleen snel zijn. Ik wil snel en stijlvol tegelijk zijn. Het is een coole sok. Weet wat je doet in de lucht, zweep, speel en heb plezier. Ik denk dat ik nu meer geïnteresseerd ben in het achterlaten van een voetafdruk als personage – en niet als een renner die dit en dat heeft gewonnen.”

Leogang 2023: Wat kunnen we verwachten, Vali Höll? “Natuurlijk werkt het”, zegt ze en lacht. Oh, ik weet het niet. Weet je, er is een reden voor alles. Ik geloof extreem in karma. Dus uiteindelijk…”

1. Je grootste test van moed? Abitur examen in toestelgymnastiek.
2. Wat kun je niet doen? Musiceren.
3. Waar loop je vast als je door het tv-programma zapt? Otter-video’s op TikTok.
4. Welke sporter maakt indruk op jou? Mikaela Shiffrin (ski). Wat staat je te wachten?
5. Nachtmerries? Dat ik de start van de wedstrijd mis.
6. Favoriet? Star Wars.
7. Wat is voor jou een uitdaging? Niet bijv.u mezelf zijn.
8. Beste sport naast fietsen? Freeride Skiën.
9. Met welke gewoonte moet je beginnen? Zelfzorg.
10. Met welke gewoonte moet je stoppen? TikTok-video’s.
11. Welke zin gebruik je te vaak? F**k.
12. Als je in de tijd zou kunnen reizen, welk tijdperk zou je dan kiezen? Bergafwaarts in de jaren 1990.
13. Laatste plezieraankoop? Nieuwe ski-outfit.
14. Wat verleidt je? Gelato.
15. Wat is je favoriete motto? Het is wat het is!
16. Met wie zou je een maand ruilen? Anna Gasser (snowboard).
17. Hoe wil je herboren worden? Als panda of otter, gewoon relaxen.
18. Wat weet bijna niemand van je? Dat ik twee nationaliteiten heb: AUT en DE.
19. Wat maakt je agressief? Als ik als jonge vrouw niet serieus genomen word.
20. Wat maakt je boos? Last-minute planning.
21. Waar zou je graag een tweede huis willen hebben? Frankrijk of Portugal.
22. Wat kun je leren van Rachel Atherton? Comebacks van blessures.
23. Wat is de beste manier om te ontspannen? Tijdens het luisteren naar muziek.