Als milieubewuste mountainbiker moet je jezelf natuurlijk de vraag stellen: Camper roadtrip door de Alpen – kun je dat nog met een gerust geweten doen? Wij zijn van mening dat dit wel het geval is. De route begint in Garmisch-Partenkirchen en voert over in totaal 765 kilometer langs de zes toplocaties Seebensee, Resiameer, Livignomeer, Silvaplanameer, Comomeer en Molvenomeer. Als je elk van deze gebieden afzonderlijk zou bezoeken en thuis zou jammen, zouden aanzienlijk meer kilometers en CO² samenkomen. Op een simpel weekendje weg naar het Gardameer, trouwens ook. Hoe lang je over deze route doet is natuurlijk een kwestie van smaak, maar we raden minimaal acht dagen aan, aangezien de verbindingsroutes tussen de meren ook over bijzonder panoramische paswegen leiden en altijd een extra stop waard zijn. Maar je zult ook campings direct aan de oever van het meer ervaren die je met een bezwaard hart wilt verlaten en verliefd wordt op de ene of de andere trailplek. Maar dan gewoon opnieuw plannen – de richting van deze roadtrip ligt in jouw eigen handen!
Met de auto van Garmisch-Partenkirchen naar Ehrwald: 23 kilometer
Stop 1: Seebensee – de Instagram-ster
Net over de grens met Oostenrijk opent de Tiroler Zugspitz Arena. Hier toont de hoogste top van Duitsland zich niet alleen vanaf de meer imposante zuidkant, er zijn ook tal van toegestaane, aangewezen paden voor mountainbikers en enkele natuurplekken die het dankzij Instagram wereldberoemd hebben gemaakt. Bijvoorbeeld: de Seebensee.
De beste panoramatour: van Ehrwald naar Seebensee
- Lengte: 17,1 kilometer
- Bergop: 774 hoogtemeters
- Moeilijkheidsgraad: makkelijk
Beschrijving van de tour: De klim begint met een lange asfalthelling naar de Ehrwalder Alm, waar je de sportstand nodig hebt. Dan neemt een grindpad het over, dat dieper in alpiene terrein op en neer gaat, maar steeds weer met hellingen. Tot je uiteindelijk aan de oevers van de Seebensee (1657 m) staat: smaragdgroen, kristalhelder en omlijst door de witte rotswanden van de Mieminger keten, ligt het daar. Na een sprong in het ijskoude water kon je te voet verder naar de Drachensee (nog eens 1,6 km en ongeveer 250 hm). Dan rol je op dezelfde manier terug.
Overnachting: Camping Dr. Lauth in Ehrwald: kleine, terrasvormige camping met uitzicht op de Zugspitze en het restaurant. www.campingehrwald.at
Ga verder met de auto van Ehrwald naar Nauders: 98 kilometer
Halte 2: Lake Resia – het enduroparadijs
Achter Ehrwald buigt de weg af naar de Fernpas. In de achteruitkijkspiegel zie je het Zugspitzemassief groeien. Als je stopt bij het rusthuis net voor de top van de pas en naar beneden kijkt over de boszee, zie je het laguneblauw van de Blindsee. Een grof en soms steil pad buigt van de Grubigstein naar de kust, wat je de volgende keer misschien kunt doen met een goede rijtechniek.
Maar laten we verder naar het zuiden gaan: de snelste manier om in Nauders te komen is via de Inntal-snelweg. Maar als u uzelf de Oostenrijkse tol wilt besparen (10-dagenvignet 9,90 euro), kunt u ook de parallelle federale weg naar Landeck nemen. Beide routes ontmoeten elkaar weer kort voor het Serfaus Bike Park, dan is het 35 kilometer recht omhoog naar Nauders in het drielandenpunt. Lake Resia ligt nog eens tien kilometer ten zuiden van het dorp, al ter hoogte van de gelijknamige pas (1498 m).
De toptour van Nauders: Drielanden-enduroronde
- Lengte: 62 kilometer
- Bergop: 774 hoogtemeters (4 liften)
- Bergafwaarts: 3513 meter diepte
- Moeilijkheidsgraad: makkelijk – moeilijk
Beschrijving van de tour: Op dit grote met de klok mee dalende flankcircuit helpen drie gondels (Schöneben, Bergkastel, Haideralm) en de stoeltjeslift op de Mutzkopf bergopwaarts, maar het is qua landschap en rijtechniek zeer intens. Je moet een hele dag nemen, inclusief stops voor drankjes en foto’s. Het maakt niet uit welke kabelbaan je gebruikt om op de rondreis te komen. Een gekochte dagkaart is geldig voor alle liften, en als je eene Gravity Card, kunt u zelfs gratis instappen. Maar vergeet niet om de routekaart bij het loket in te pluggen, want er zijn nu verschillende afdalingsvarianten van verschillende moeilijkheidsgraden. De moeilijkste afdaling is de getrapte, worteldragende Haideralm Trail, de meest schilderachtige: de Plamort Trail met uitzicht op de Ortler.
Overnachting: In totaal wachten vier camperparkeerplaatsen op u bij Nauders op de Reschenpas: van een eenvoudige kabelbaan tot een 3-sterrencamping direct aan de Haidersee (het is het warmere zwemmeer!), www.zumsee.it, www.camping-nauders.com
Ga verder met de auto van Nauders naar Livigno: 70 kilometer
Halte 3: Lago di Livigno – het Big Mountain gebied
In de haarspeldbochten van de Reschenpas haast je je naar het zuiden naar beneden het Zuid-Tiroolse Vinschgaudal in, maar in Mals draai je af naar het westen richting de Zwitserse grens. Na slechts 30 minuten rijden rolt u door Val Müstair (geen Zwitsers vignet vereist). Dit meest oostelijke dal van Graubünden zou eigenlijk een meerdaagse trailstop waard zijn, maar helaas is er hier geen zwemmeer. Daarom vervolgen we de dalweg over de Ofenpas, waar kort daarna de eenbaanstunnel Munt la Schera (3,4 km lang) naar links aftakt naar de Italiaanse enclave Livigno. Hier is nu een tol van 15 euro verschuldigd voor de enkele reis van voertuigen tot 3,5 ton via online boeking (aan de andere kant, als u alleen ter plaatse betaalt: 17 euro). Let op: Let op openingstijden! Op weekdagen zal de tunnel enkel open zijn van 6 tot 20 uur en vanaf 1 september 2023 zelfs volledig gesloten zijn voor onderhoudswerkzaamheden. Meer informatie: www.livigno.eu
Fooi: Als je met meerdere mensen in de auto zit: Je kunt worden opgehangen aan de Ofen-pas en Livigno binnenrijden via de sensationele Passo-Trela Trail!
Maar ook de verdere reis door de Munt-la-Scheratunnel is spectaculair: na drie kilometer duisternis in een wel heel smalle buis gaat er ineens een hele nieuwe wereld open. Een oase in het midden van de hoofdkam van de Alpen: Lago di Livigno strekt zich uit als een turquoise fjord door het dal op een hoogte van meer dan 1800 meter, en de fijne paden vallen op in de bijna boomvrije bergflanken eromheen, die hier niet alleen werden aangelegd als afdalingen voor de twee fietsparken, maar ook voor avontuurlijke excursies in het achterland naar de naburige valleien. Ook leuk voor de rest van de roadtrip: In Livigno kun je belastingvrij tanken en winkelen!
De toptour van Livigno: Carosello + Val Federia
- Lengte: 39,3 kilometer
- Bergop: 2481 hoogtemeters (5 liften)
- Moeilijkheidsgraad: gemiddeld
Beschrijving van de tour: Mottolino is de freerider kant van Livigno, Carosello is de flow kant. In het uitgestrekte terrein gaat het ene stroompad over in het andere en kunt u vol vertrouwen een volledige dag op de berg doorbrengen. Achter de naam “Tutti Frutti” ligt een padennetwerk van 45 kilometer lang. Je kunt vanaf elk station beginnen, of het nu met de achtbaan is, die over de Costaccia-bergkam het bos in dwarrelt, of in de Blueberry Line bij Carosello 3000. In ieder geval is de achterkant van de berg belangrijk. Hier, aan het einde van de tour, leidt de Federia Trail naar de wilde, eenzame natuur en eindigt bij de liefdevol gerunde Alpe Federia met zeer smakelijke gerechten – stop zeker voor een hapje eten! Dan rol je deze ongerepte vallei gewoon uit en terug naar Livigno.
Overnachten: Er zijn verschillende campers en campings in Livigno, geen van allen direct aan het meer. Bijvoorbeeld: www.campingstellaalpina.it; Zwemmen is sowieso verboden in het afgedamde Lago di Livigno, vanwege te sterke stroming. Maar er is een SUP verhuur! www.livigno.de
Ga verder met de auto van Livigno naar het Oberengadin: 49 kilometer
Halte 4: Lake Silvaplana – in het Canada van de Alpen
Over de grenspas Forcola di Livigno gaat het over in het zuiden van de enclave in het Zwitserse Engadin. Overigens is er ook een padverbinding aan de rechterkant van de weg, die leidt naar de Berninapas aan de andere kant van de berg. Hier kon je op een E-MTB de beroemde Bernina-paden langs de Morteratschgletsjer volgen, zwemmen in het idyllische Lej da Staz en vrijwel helemaal tot aan het Oberengadin Merengebied nauwelijks asfalt aanraken.
Maar zelfs vanuit de auto is de ongeveer een uur durende rit naar het Oberengadin overweldigend. Niet voor niets ligt het brede hooggebergtedal met zijn meren, watervallen en gletsjers op de Bernina (4049 m) ook wel het “Canada van de Alpen” genoemd. Maar niet alleen vanwege het landschap, maar ook omdat het dal in het mountainbikevriendelijke kanton Graubünden ligt en er dus gedeelde trailregels gelden. Hier deel je de paden rustig met alle gebruikers, maar je moet ook te allen tijde rekening houden met wandelaars en attent rijden.
Een bijzonder mooie camping is te vinden in het midden van de Oberengadin meren, het meer van Silvaplana. Ook als je vanaf daar eerst zes kilometer naar St. Moritz moet rollen om op de kabelbanen Corviglia en Piz Nair te stappen. Deze twee bergen maken indruk in de regio met het grootste trailpotentieel. Of je gebruikt hier alleen de stroomafdalingen, of je raakt betrokken bij de epische grote bergervaringen Trais Fluors, Val Suvretta of Fuorcla Valetta.
De toptour in het Oberengadin: Trais Fluors
- Lengte: 26,5 kilometer
- Bergop: 250 meter hoogte (2 liften)
- Moeilijkheidsgraad: gemiddeld – moeilijk
Beschrijving van de tour: De Trais Fluors Trail is een van de absolute supertrail-ervaringen in de Alpen – als je bereid bent om je E-MTB een paar meter in hoogte te duwen (duwhulp!). Het pad begint met een 360 graden panorama op de top van de 3056 meter hoge Piz Nair. Op bijzonder heldere dagen strekt het uitzicht zich uit van de tegenoverliggende Piz Bernina via Ortler en Großvenediger naar de Matterhorn. Dan de afdaling: eerst bergafwaarts over een hoogalpiene grindweg, dan over een wat weerbarstig pad door de Valletta Schlattein naar beneden naar de Lej Alv. Hier gaat het 250 meter omhoog. Met goede vaardigheden bergop is het geblokkeerde pad echter goed te doen. Eenmaal bij het bergstation van de Trais Fluors stoeltjeslift aangekomen, steek je bijna de hele bergflank over een steenachtig hooggebergtepad. Twaalf kilometer en 1000 meter diepte naar Samedan!
Overnachten: Camping Silvaplana heeft geen verkaveling, maar een vrije keuze van staanplaatsen en is voor Zwitserse begrippen met 18,50 euro per nacht niet te duur. www.campingsilvaplana.ch
Met de auto van Silvaplana naar het Comomeer: 73 kilometer
Halte 5: Comomeer – verharde muilezelpaden met uitzicht
Je verlaat het Oberengadin hoogdal in zuidelijke richting over een bijna vlakke weg over de Malojapas (1815 m), die aan de zuidkant afbreekt als een steile trap naar Bregaglia. In talloze serpentines slingert de pasweg langs de zuidkant van de Alpen in een bijna verticale rotswand totdat je uiteindelijk na anderhalf uur met de auto de noordelijke oever van het Comomeer (hoogte 198 m) bereikt. Het is het iets kleinere, maar veel diepere broertje van het Gardameer (425 meter diep), en zijn twee fjordachtige armen strekken zich al uit in de Italiaanse provincie Lombardije. Palmbomen ontspruiten aan de waterkanten, beroemde villa’s uit de omliggende bergflanken. Maar de noordelijke punt van het meer is nog vrij landelijk en origineel. Hier zigzaggen oude, geplaveide muilezelpaden de vaak steile, tot 2600 meter hoge bergen op. Militaire wegen uit de Eerste Wereldoorlog schuiven zich een weg over bergruggen en leiden naar een heel dicht netwerk van singletrails.
Alleen al het kijken naar de topokaart doet je afvragen waarom een fietsscène vergelijkbaar met die aan het Gardameer zich niet lang geleden heeft ontwikkeld aan het Comomeer. Vooral omdat er hier al lang een surfhotspot is: het voormalige vissersdorp Domaso aan de noordwestelijke oever is zoiets als de Torbole van het Comomeer. Er zijn drie campings, een prachtig strand, leuke bars, cafés, en direct achter het bord van de stad, de bergen en hun paden wachten gewoon om ontdekt te worden door fietsers.
De toptour van het Comomeer: Passo Giovo
- Lengte: 40,7 kilometer
- Bergop: 1520 meter hoogte
- Moeilijkheidsgraad: gemiddeld
Tourbeschrijving: Deze tour leidt over oude militaire wegen rond de langwerpige bergkam van Monte Cortafons (1688 m) met veel uitzichten in alle richtingen. Het startpunt van de tour is het stadje Gravedona (2,8 kilometer ten zuiden van Domaso). Volg op een aangename helling de asfalt haarspeldbochten omhoog naar Bocca di S. Anna. Kort daarna begint de grindweg over de oude militaire weg, die in een brede lus om de berg heen cirkelt. Kort voor de Rifugio Mottafoiada (goede stop!), bij een splitsing aan de linkerkant, bergopwaarts naar Passo Giovo (1699 m). Ook hier, op het hoogste punt van de tour, kun je stoppen bij de Rifugio voordat de 17 kilometer lange afdaling begint. Daarna maak je kennis met de specialiteit van het Comomeer: Over ruige militaire wegen buig je al snel de steil aflopende berghelling af in vele, vele serpentines.
Overnachting Domaso biedt drie campings direct aan het water met een overwegend surfende klantenkring, bijvoorbeeld Camping Gardenia, www.campingdomaso.com
Met de auto van Domaso naar Molveno: 211 kilometer
Halte 6: Meer van Molveno – Supertrails van de Paganella
De verdere reis naar het Meer van Molveno leidt naar het oosten en is iets langer met 211 kilometer, maar het landschap is erg vermakelijk. Het gaat een keer in de lengte door de vallei van de Val di Sole, waar je de grens oversteekt naar Trentino wanneer je de Tonale-pas bereikt. Aan de rechterkant zie je de Bergamo Alpen voorbij vliegen, later torenen de Adamello Glaciers en Brenta Towers aan deze kant uit. Links daarentegen zie je eerst de witte punt van de Piz Bernina knipperen, later die van het Ortlermassief. In principe zou je elk zijdal in Val di Sole kunnen indraaien en een paar extra tour- en trailklassiekers op je fiets kunnen oppikken. Als u bijvoorbeeld wilt proeven van de wereldkampioenslucht, moet u zeker een stop overwegen bij het bikepark bij de Daolasa-kabelbaan net voor Dimaro. Je hebt echter echt moedige rijtechniek nodig voor de beroemde World Cup downhill, want zelfs downhill professionals hebben het grootste respect voor deze route.
Langs de rivier de Noce gaat de vallei aan het einde over in de Val di Non, waar de asfalt haarspeldbochten naar de Paganella slingeren, totdat je kort na Andalo ineens een vogelvlucht hebt op de laatste plek van deze roadtrip: lake Molveno. Helemaal onderaan gloeit het water turkoois, omlijst door een bergarena waarin in totaal drie trailparken elkaar de lijnen geven, en boven dit alles tronen de Brenta-rotsen …
De toptour op het meer van Molveno: Paganella-Terlago
- Lengte: 39,3 kilometer
- Bergop: 2325 hoogtemeters (2 kabelbanen mogelijk!)
- Moeilijkheidsgraad: gemiddeld – moeilijk
Beschrijving van de tour: De deels gebouwde en deels grof-rotsachtige, natuurlijke lijnen van Molveno en het Paganella Bike Park bieden al meerdere dagen toermateriaal en kunnen dankzij de gratis navigatie-app ook worden gekoppeld aan een gedetailleerde freeride-ronde rond de hele vallei. Maar er is een sensationele panoramische trailtour gewijd aan de minder drukbezochte, oostelijke kant van Paganella. Het startpunt is Andalo. De kabelbaan brengt je de Paganella op, waarna je het hele massief naar het zuiden oversteekt op een acht kilometer lang hooggelegen pad totdat het pad afdaalt naar de oostkant van de berg richting Terlago onder de top van Monte Ranzo. Afwisselend en langs kleine zwemmeren leidt de route naar Fai della Paganella, waar de kabelbaan een laatste afdaling terug naar Andalo mogelijk maakt.
Overnachten: Er zijn rustigere plekken dan deze familiecamping, maar het is prachtig gelegen direct aan de oevers van het meer. Info: www.campingmolveno.it
Na deze onvergetelijke zes fietsplekken gaan we eindelijk terug naar Garmisch-Partenkirchen (240,8 kilometer) over de Brenner-snelweg met veel beelden in ons hoofd.
De GPS-gegevens voor de trailtours van alle 6 meerplekken zijn hier te downloaden: