Interview met Nino Schurter: “Ik twijfel elke seconde”

In 2009 werd de 23-jarige Nino Schurter de jongste wereldkampioen in de MTB-geschiedenis. Hij had al talloze junioren- en U23-titels verzameld. Een jaar later, in april 2010, sprintte hij in de seizoensopener langs de zes jaar oudere Julien Absalon en pakte hij zijn eerste wereldbekerzege. De Fransman zou een van zijn grote rivalen worden. Lange tijd was Absalon met 33 triomfen houder van het wereldbekerrecord. Schurter, met tien gouden medailles al recordwereldkampioen, vocht lang om Julien opnieuw te passeren. In juni 2023 was het voor eigen publiek zover: De 37-jarige won in Lenzerheide zijn 34ste wereldbeker en kroonde zich officieel tot de GOAT, de ‘Greatest Of All Time’.

FIETS: Nino, op 37, 34 is eindelijk hier. Hoe groot is de opluchting – of, welk gevoel overheerst vooral bij jou?

NINO SCHURTER: Vreugde boven alles. Het was geweldig. De laatste drie, vier jaar waren niet zo makkelijk voor mij. Wereldbekerwedstrijden winnen was geen vanzelfsprekendheid. Vorig jaar, na twee jaar zonder zege, kon ik Julien inhalen en dat was heel emotioneel. Daarna heb ik lang richting de 34 gewerkt. En om dat thuis te kunnen doen voor het – voor mij – beste publiek, in deze sfeer, dat was natuurlijk enorm.

Het jaar ervoor had het daar kunnen lukken. Je had een duel met Mathias Flückiger. Tijdens een inhaalmanoeuvre van hem crashte je. Een schandaal volgde. Hij sprak van een normale inhaalmanoeuvre, u van oneerlijkheid.

Ja, het enorme drama. Het had toen het perfecte sprookje kunnen zijn. Veel meer wil ik er niet over zeggen. Er is al genoeg geschreven. Maar ja, ik was woedend. Ik heb het bijna gehaald – en achteraf wist ik niet of ik het zou kunnen. Maar nu was er het happy end.

Als je niet meer over het duel met Mathias wilt praten, hoe zit het dan met Julien? Je versloeg hem in je eerste WK-succes, nu heb je zijn record verbeterd. Heeft hij je gefeliciteerd?

Dat deed hij. Onze relatie was altijd goed, we hadden veel respect voor elkaar. Alle duels die we hadden, dat maakte me beter en de sport mooier. Zelfs de eerste wereldbekerzege op dat moment: Beter dan dit wordt het niet. Hij was fysiek sterker dan ik, maar ik was jong en explosief. Ik was al helemaal kapot, ik heb weer alles gegeven en toen was het precies die explosiviteit in de finish. Juist deze rassen zijn met terugwerkende kracht de mooiste.

Hoe was je toen als 23-jarige? Of zelfs al eerder als junior verwend door succes?

(Gelach) Ik was brutaal genoeg om zelfs de grootsten aan te vallen. Die houding is nodig. Je moet in jezelf geloven.

Welk advies zou je Nino Junior geven als hij naast Nino Senior aan de startlijn zou staan?

Hij moet de oude Nino aanvallen, precies waar het pijn doet.

Je verzamelt al tientallen jaren records en medailles. Wat maakt jou zo sterk?

In de race kan ik alles blokkeren, ik ben gefocust en vooral gemotiveerd. Het is een grote kracht van mij dat ik van tevoren weet wat ik moet doen zodat ik er mentaal klaar voor ben. Er is veel voor nodig. Het heeft een goede basis nodig. Het is belangrijk voor mij om te weten dat ik alles heb gedaan wat ik kon en dat ik optimaal voorbereid ben. Je moet echt in jezelf geloven, en dat is helemaal niet zo makkelijk.

Twijfelt een Nino Schurter wel eens aan zichzelf?

Absoluut. Ik twijfel elke seconde. Ook in de race. Dit is de beslissende strijd tegen jezelf. In Lenzerheide was het constant: Zal ik het volhouden? Halen ze me in? Ga ik te vroeg weg? Maar je moet proberen aan de positieve kant te blijven. Zodra je bij de negatieve kant komt, heb je verloren.

Je wordt beschouwd als een perfectionist. Is de fietsopstelling ook een stukje van de puzzel dat moet kloppen?

Onvoorwaardelijk. Het materiaal is belangrijk en moet passen. Ik probeer ook altijd dingen te vinden die ik misschien eerder kan doen dan anderen. We zijn constant aan het sleutelen. Of het nu met banden is of momenteel met de ophanging. Het is makkelijk om te denken: beter dan dit wordt het niet, je kunt het wiel niet opnieuw uitvinden. En dan gaat het nog steeds door. Het doet mij veel plezier om in een vroeg stadium betrokken te zijn bij technologische ontwikkelingen. Ik kan me nog herinneren hoe Frischi zei dat hij nooit op schijfremmen zou rijden (lacht). Later liep hij voorop in wielmaten. Of recenter met Sram’s Eagle Transmission. Ik ben hier jaren bij betrokken geweest. En zoals ik al zei, momenteel met het chassis. Voor mij is het een enorme motivatie om deel uit te maken van de industrie en om vorm te geven aan wat later een integraal onderdeel van de fietswereld zal worden.

Wat motiveert je nog meer? Hoe zit het met de druk? Je thuisbasis, de Lenzerheide, lijkt je in ieder geval te inspireren?!

Ja, ik heb gewoon die stemming nodig dat ik alles kan geven. Als ik het enthousiasme van de mensen voel, kan ik de jongeren nog steeds bijhouden. Als het ontbreekt, zoals de week erna in Leogang, is het moeilijk voor mij om mezelf te motiveren.

Geniet je van je populariteit?

Natuurlijk zijn er momenten waar ik van geniet. Als zoveel mensen je aanmoedigen. Wanneer je voelt dat je deze mensen raakt met wat je doet. Dat waardeer ik enorm. Maar zoals alles in het leven, heeft in de schijnwerpers staan niet alleen voordelen.

Een andere bouwsteen voor jou lijkt het team te zijn. Je werkt al vele jaren samen met de meeste mensen om je heen.

Ik had het geluk om zo vroeg de juiste mensen te ontmoeten. Ik heb mijn management al 15 jaar. Nicolas Siegenthaler bracht me in 2001 in zijn team, sindsdien is hij mijn coach en sindsdien rijd ik voor Scott. Het Scott SRAM team is opgericht in 2002. Ik ben het eerste jaar niet bij het team gekomen omdat ik waarschijnlijk te veel een boef was (lacht). Het jaar daarop werd ik aangenomen en sindsdien werk ik samen met Thomas Frischknecht.

Thomas “Frischi” Frischknecht was een van de eerste grote mountainbikers en had in de jaren tachtig en begin jaren negentig een extreme invloed op de sport. Met 17 overwinningen staat hij op de 3e plaats in de wereldbekerlijst aller tijden. Hij kan niet meer gevaarlijk voor je zijn. Als uw teammanager had hij tranen in zijn ogen in Lenzerheide. Wat voor relatie heb je?

Hij is degene die ervoor zorgt dat ik een geweldige omgeving heb. En natuurlijk is hij zeker een geweldige mentor voor mij. Hij liet me zien dat fietsen meer kan zijn dan alleen een hobby. Ik kan me de eerste keer dat ik hem ontmoette in een kinderkamp nog goed herinneren. Zonder hem had ik dit allemaal niet geprobeerd. Maar zonder hem zou de sport als geheel niet zijn wat het nu is. Voor de rest lijken we erg op elkaar. We eten graag iets goeds, we drinken graag iets goeds, we hebben een vergelijkbare levensstijl. Maar dit kan ook gevaarlijk zijn. We zijn allebei alfamannetjes. Het is goed dat we dit weten en elkaar de ruimte geven die we nodig hebben.

Welke rol speelden je vader en broer Mario?

We zijn opgegroeid in Tersnaus, een heel klein dorpje in de Surselva, en dat was heel gaaf. We brachten veel tijd buiten door, zoefden door het dorp op onze BMX, bouwden sprongen, fietsten de vier kilometer naar school. Mario en ik hebben allebei cross-country gereden. Hij was een groot talent. Toen brak hij zijn voet en kwam nooit meer echt terug. Hij schakelde over naar downhill. Er waren weekenden dat mijn vader met mijn broer naar een downhill-evenement ging en mijn moeder met mij naar een CC-evenement ging.

Jouw vader Ernst was ooit professioneel ijshockeyspeler en later een paar jaar bondscoach van de Zwitserse downhillers.

En in 2009 werd hij wereldkampioen downhill bij de senioren. Ik moest volgen. Twee weken later werd ik voor het eerst wereldkampioen elite. Maar bergafwaarts heeft je nooit aangesproken? Cross country is gewoon de discipline die ik het gaafst vind vinden. Ik hou van deze combinatie van uithoudingsvermogen en techniek. Ik probeerde het bergaf, maar die drie minuten racetijd spraken me nooit echt aan. In cross country kun je nog steeds kleine foutjes maken en corrigeren. Ik deed ook enduroraces voor de lol, maar ik miste de sfeer en ik heb het gewoon nodig. De weg sprak me aan, maar ik had al snel door dat dit niet mijn vibe was.

Hoe lang blijft de GOAT (Greatest of all time) rijden?

(Gelach) Deze vraag is gegroeid op Frischi’s onzin. Hij zei in een interview dat ik nu langzaam kon stoppen met de plaat. Maar dit is niet gepland. Ik stond waarschijnlijk voor het laatst aan de start in Lenzerheide, want die moet volgend jaar als WK-locatie even pauzeren.

Dus mensen kunnen je in 2024 nog zien?

Ik hoop dat mensen me nog zien. En ik hoop ook dat je mij nog aan het front kunt zien. Ik heb echt zin in de grote koersen. Ik leef op dit moment nog heel erg in 2023, maar de Olympische Spelen zijn al aanwezig. Toch zal het voor ons Zwitsers moeilijk worden om ons te kwalificeren.

Maak je langzaam plannen?

Ik weet nog niet precies wat ik ga doen. Ik wil mezelf ook graag de tijd gunnen. Maar ik heb al een aantal projecten, zoals de Bike Revolution.

Dit is een Zwitserse MTB-evenementenserie die je lanceerde samen met ex-wereldbekerrenner Ralph Näf, die nu de teambaas van Mathias Flückiger is. Hoe is het idee ontstaan?

Het idee kwam van Ralph en een andere Zwitserse fietsveteraan, René Walker. Ik ben hiertoe gekomen omdat ik denk dat het belangrijk is om het mountainbiken te stimuleren, vooral in Zwitserland, en om het vooruit te helpen met geweldige evenementen. De sport is gegroeid en we geloven dat er tussen wat al bestaat en de wereldbekers nog steeds ruimte is voor evenementen met de hele mountainbikegemeenschap. Er zijn eliteraces met een hoog prijzengeld, maar ook gusto-ritten, workshops en kinderraces. In Chur hadden we 12000 bezoekers midden in de stad. Dit is precies de sfeer die we willen creëren. Dat veel mensen samenkomen en deze sport vieren.

Ik heb een sterke band met Scott en Sram en het is bijna duidelijk dat dit zo zal blijven. Dat spreekt me erg aan. Maar ik wil ook twee of drie jaar na het einde van mijn CC-carrière de dingen doen waar ik in de jaren geen tijd voor had omdat de kalender zo bepalend is.

Racen (lacht). Marathons, toffe evenementen, van alles.

Dan zien we je naast een Peter Sagan op een gravelrace?

Boeit me net zo goed. Ik wil veel dingen zien, er zijn zoveel mooie disciplines op twee wielen.

Hoe zie jij de huidige ontwikkeling van het fietsen? Cross Country, Downhill, Enduro en E-MTB worden dichter bij elkaar gebracht.

In principe denk ik dat dat goed is, maar we moeten ervoor zorgen dat elke discipline zijn plaats krijgt en dat niemand ten onder gaat.

Er zijn een paar dingen waar je aan zou kunnen sleutelen. Eén punt is zeker dat het aantal chauffeurs wat omlaag moet. In de Formule 1 staan er 24 coureurs aan de start, in de skiracerij zo’n 60, bij ons soms 140. Misschien moet er een tweede grote serie komen.

Wie zal in de toekomst het veldlopen domineren?

Oef. Dat is lastig. Bij de vrouwen heb ik het gevoel dat het Puck Pieterse kan zijn. Bij de mannen is het moeilijker om een dominator te vinden met zoveel talenten. Tom Pidcock heeft zeker wat nodig is, maar voor hem is er ook de weg.

Heeft je zevenjarige dochter Lisa het in zich om in jouw voetsporen te treden?

Ja, ze reed de kinderraces op de Bike Revolution in Chur en Engelberg. Ze is nog niet het competitieve type en ze is ook blij als zeIE wint niet. Ze eindigde voor het eerst op het podium bij de Bike Kingdom DH Kids Cup in Lenzerheide en was echt trots. Nee, ik beweer helemaal niet dat ze dat gaat doen. Al zei ze onlangs dat ze mijn carrière zou kunnen overnemen als ik zou stoppen.

Nino laat alleen monteurslegende Yanick “The Mechanic” Gyger zijn fietsen gebruiken. De tuning specialist legt de hoogtepunten van de SCOTT N1NO Spark RC racemachine uit.

1 Chassis systeem: Nino was de eerste CC-coureur ooit die het circuit in Lenzerheide betrad met Rockshox’s Flight Attendant System – een volautomatisch chassiscontrolesysteem dat in realtime reageert.

2 Gewicht: Het framegewicht met schokdemper en alle kleine onderdelen is 1870 g, het totale gewicht van de fiets is 10,76 kg, inclusief Rockshox Flight Attendant-systeem.

3 remmen: Sram Level 180 mm aan de voorzijde, 160 mm aan de achterzijde. Ik heb een speciale machine laten maken waarmee ik de remblok en schijf rem, d.w.z. slijp hem in en uitgas. Dit geeft ons een aanzienlijk hogere remprestatie.

4 Vertaling: Nino probeert altijd op een 38 kettingblad of zelfs een 40 te rijden om de druk op de ketting zoveel mogelijk te krijgen.

5 trapasjes: Ik stem de keramische trapas van Sram af met speciale oliën en vetten om de weerstand op de trapas zo laag mogelijk te houden. De verzorging van alle lagers is absoluut essentieel. Ook haal ik Nino’s fiets na elke wedstrijd helemaal uit elkaar. Een hele inspanning. Maar het is het waard.

6 Belastingtarief: Nino rijdt momenteel 0 graden, vorig jaar was dat -0,6 graden. We hebben de tijd genomen en veel getest. Nu is de fiets wat soepeler en soepeler.

7 Syncros op maat gemaakte sturen: De stuurpen is 700 mm breed, heeft een stuurpenlengte van 80 mm en een hoek van min 40 graden. Het apparaat is speciaal ontworpen voor Nino. Met een 3D-scan wordt deze precies afgestemd op de voor hem optimale positie.

8 wielen en banden: Nino rijdt op 30 mm brede velgen van Syncros en 2,4″ Maxxis banden. De luchtdruk is 1,2 bar aan de voorkant en 1,25 bar aan de achterkant – zonder bandennoedels.

9 Sram aandrijving: Nino drijft de nieuwe XX-SL transmissieaandrijving aan. Ik week de ketting in olie, laat het vier uur intrekken en olie opnieuw. Ik gebruik geen wax of droge glijmiddelen.

10 Schilderij: Om gewicht te besparen brengen we zo min mogelijk verf aan. Daarom gebruiken we geen wit. Het is de zwaarste verf omdat je hem meerdere keren moet schilderen. Dit maakt nogal een verschil van 150-200 g.

11 balhoofdbuishoek: 65,8 graden – de vlakke hoek geeft meer stabiliteit en controle bij hogere snelheden – dat is precies wat Nino leuk vindt.

Nino Schurter, geboren op 13 mei 1986, groeide op met twee oudere broers en zussen in een klein stadje van ongeveer 70 inwoners in het kanton Graubünden. Al als junior liet hij internationaal zien dat hier een bijzonder talent opgroeit. In 2022 werd hij in Les Gets voor de tiende keer wereldkampioen elite, won hij acht keer de algemene wereldbeker, pakte hij op de Olympische Spelen brons in 2008, zilver in 2012 en uiteindelijk goud in 2016, en heeft hij nu ook het all-time record in handen met 35 wereldbekerzeges. Nino woont in Chur en heeft een dochter, Lisa. In het voorjaar van dit jaar kondigde hij zijn scheiding aan van zijn vrouw Nina, met wie hij sinds 2014 getrouwd is.