Overnacht onder het kruis op de top, rol je slaapzak uit bij het bergmeer, steek de Alpen over met de lichte tent en slaap waar je maar wilt – zo mooi! Maar helaas, verboden. Buiten overnachten betekent wildkamperen (of het nu in een camper, in een tent of zelfs gewoon in een slaapzak is) en wildkamperen is verboden in Duitsland en Oostenrijk onder de Natuurbeschermingswet. De wetten verschillen van staat tot staat. In Beieren is het anders dan in Nedersaksen, in Tirol is het bijvoorbeeld vrij streng, in Salzburg is het nogal laks. In het verder strenge Zwitserland zijn de wetten nog losser. Bivakkeren is hier zelfs toegestaan, maar alleen boven de boomgrens. Speciaal geval: Noodovernachting. Als je verrast wordt door de duisternis of moet kamperen vanwege een verstuikte enkel, mag je dat doen.
Maar wie planmatig onder het topkruis slaapt, begaat een bestuurlijk vergrijp. Als het topkruis zich in het nationale park bevindt, wordt de nacht doorbrengen zelfs een strafbaar feit. De reden voor de strenge wetten is onze hoge bevolkingsdichtheid. Wetten moeten natuur, dieren en planten beschermen. In Scandinavië of de Baltische staten mag bijvoorbeeld iedereen buiten slapen. Iedereen die de regels overtreedt, geen sporen achterlaat tijdens het kamperen en lawaai vermijdt, wordt zelden ontdekt en als ze dat wel zijn, worden ze meestal getolereerd. “We sturen ’s nachts geen patrouilles naar de bergtoppen, we hebben ze ergens anders nodig”, zegt het politiebureau in Lenggries, Opper-Beieren. En: “Wij zijn niet op de hoogte van dergelijke gevallen.” Want het illegale nachtbivak wordt pas geregistreerd als het daadwerkelijk wordt gemeld. In het bos en de weilanden kunnen kampeerders de landeigenaar irriteren en een klacht uitlokken. Boven de boomgrens is de kans daarentegen klein dat iemand de verboden overnachting aangeeft. Dit komt omdat alleen de politie en boswachters de bevoegdheid hebben om ID-kaarten in hun verantwoordelijkheidsgebied te controleren. Een jager kan alleen instructies geven.
Wildkamperen? Beter om je aan de wetten te houden en de natuur zijn veilige ruimte te geven
Franz Güntner, persvoorlichter van de Duitse Alpenclub, dringt niettemin aan op discipline. “Er zijn volop mogelijkheden om legaal in de bergen te overnachten, bijvoorbeeld in hutten of aangewezen plekken. Daarom moet je je aan de wetten houden en de natuur zijn toevlucht geven.” De hoogte van de boetes wordt bepaald door het districtskantoor. Ze zijn meestal tussen de 10 en enkele honderden euro’s. Als je in het beschermde gebied overnacht of een kampvuur aansteekt, moet je nog dieper in je zak graven. Boetes tot 5000 euro kunnen worden opgelegd door het districtskantoor. In de praktijk gebeurt dit bijna nooit. “Het is niet mogelijk om in algemene termen te zeggen hoe hoog de boetes zijn”, zegt Sophie-Marie Stadler van het districtskantoor Miesbach in Opper-Beieren, “omdat dit altijd het resultaat is van een onderzoek per geval. Als er bijvoorbeeld een open haard is geplaatst of de persoon herhaaldelijk is gemeld voor wildkamperen, zullen deze factoren een verzwarend effect hebben op de hoogte van de boete.”
De feiten op een rij (bron: DAV): Wildkamperen betekent Planmatig Overnachten in de natuur. Het is van ondergeschikt belang of het nu in een camper, tent, bivaktas of slaapzak is.