Lohr in de Spessart: De drie spannendste MTB-tochten

• Lengte: 50 kilometer
• Bergop: 689 hoogtemeters
• Moeilijkheidsgraad: gemiddeld

Het hoogtepunt van de tour is de oversteek van de Kalbenstein ten noorden van Karlstadt. De kenmerkende steile wand aan de oevers van de Main is een zogenaamde impacthelling. Deze worden veroorzaakt door erosie omdat het water in de buitenste bocht een sterkere stroming heeft dan binnen. Kort na de start sluit je aan bij het eerste pad, dat vier kilometer naar de kloosterkerk Mariabuchen leidt. Daarna gaat het in een golvende rit over het plateau naar de ruïnes van Karlburg, die met een prachtig uitzicht boven Karlstadt uittorent. Een blik naar links over de Main onthult het verdere verloop van de route langs de rand van de helling. Maar eerst biedt de oversteek van de oude stad de mogelijkheid voor een stop. Dit wordt gevolgd door de mooiste paden met uitzicht, die pas eindigen bij de Kalbenstein, waar in plaats van een kruis op de top, een stalen edelweiss de lucht in rijst.
Let op: De hele berg is een natuurgebied, dus blijf uitsluitend op het gemarkeerde fietspad! Na het oversteken van de Main bij de Harrbachsluis klimt het pad weer naar de Rammersberg. Het laatste pad leidt langs de Schönrain-ruïne terug naar Steinbach.

Beginpunt: De bike lodge in Steinbach, zo’n twee kilometer de Main op vanuit Lohr. Als u vanuit Lohr komt, neemt u het hoofdfietspad op de oostelijke oever.

Hoogtepunten: De enige van de drie tochten die niet door de eigenlijke Spessart loopt. Daarom: Geniet van het uitzicht! Bijzonder mooie perspectieven op de Main worden gepresenteerd rond Karlstadt. Ook bezienswaardig: de bedevaartskerk van Mariabuchen en de twee kasteelruïnes langs de weg.

Kernpunten: Over het algemeen zijn de paden vloeiend en gemakkelijk te berijden. Het meest uitdagend zijn de oplopende passages rond de bedevaartskerk van Mariabuchen.

Reflectie: In het oude centrum van Karlstadt staan herbergen, snackmogelijkheden en ijssalons opgesteld.

• Lengte: 50,7 kilometer
• Bergop: 785 hoogtemeters
• Moeilijkheidsgraad: makkelijk

De Birkenhainer Straße en de Eselsweg waren ooit de belangrijkste verkeersroutes door de Spessart. De ene van west naar oost, de andere van noord naar zuid. De lus leidt noordwaarts van Lohr naar de Spessart-bossen om de Birkenhain tegen te komen bij de Bayrische Schanz-herberg. In het begin is er een gestage klim naar het stuwmeer Oberspeicher, deels over boswegen, deels over paden. Bij het meer is er een van de zeldzame uitzichten over het middelgebergte. Tip voor een korte after-work ronde: Sommige paden beginnen bij het meer terug naar Lohr. Dan duikt de route weer het kreupelhout in en gaat het over de Katharinenbild richting de Bayrische Schanz. Het huidige Waldschänke was ooit een douanestation tussen Beieren en Hessen. Hier gaan we over in de Birkenhainer Straße in de richting van Gemünden in het oosten. Aanvankelijk een bospad, maar al snel gaat het over in maar liefst 10 kilometer lang pad. Blikken opzij onthullen van tijd tot tijd de oude wegroute, soms als een hol pad of alleen als parallelle sloten in het bos. In Langenprozelten bij Gemünden komt de route weer samen met de Main en het fietspad terug naar Lohr. Toegift? De omweg naar het sprookjesbos brengt weer een grillig pad.

Beginpunt: De bike lodge in Steinbach, zo’n twee kilometer de Main op vanuit Lohr. Of je start direct in Lohr op het circuit.

Hoogtepunten: Bijna 18 kilometer aan trails in totaal – als dat geen hoogtepunt is! En het bijna 360 graden uitzicht op het stuwmeer is vrij uniek in de Spessart. Historisch interessant: Op km 29 passeer je de gereconstrueerde funderingsmuren van het klooster van Einsiedel.

Kernpunten: Alle paden en paden zijn vloeiend en kunnen zonder grote problemen worden bereden.

Reflectie Hoewel de Bayrische Schanz de hoogste herberg in de Spessart is, is het niet “Das Wirthaus im Spessart” uit de oude Duitse roversfilmkomedie. Het maakt niet uit, een pauze in de biertuin van de Schanz is een must!

• Lengte: 38,1 kilometer
• Bergop: 790 meter hoogte
• Moeilijkheidsgraad: gemiddeld

De spil van dit trail-based circuit is de rustieke boswachterslodge Aurora boven het Hafenlohr-dal. Het enige nadeel: de halte is alleen geopend op zon- en feestdagen. Maar de tourdatum staat in ieder geval vast. Na een steile padhelling direct aan de rand van Lohr, gaat het langs de langlaufloipes van RV Wombach. Als je daar een rondje wilt gaan draaien: Let op, uitdagend! Daarna volgt de klim naar de Karl-Neuf-Platz, waar zich een prachtig uitzicht opent bij het kruis op de top. Feit op de zijkant: In 1990 stortte een Transall-vliegtuig van de Duitse strijdkrachten neer in de buurt van de oude steengroeve. Grindpaden leiden nu naar de Aurora forester’s lodge. U moet echter afzien van het nemen van een pauze tot de tweede passage. Het is beter om eerst het lange pad naar het Hafenlohrtal te rijden! En na de onvermijdelijke zware grind oprit smaakt de snack sowieso beter. Voor de terugweg naar Lohr heeft de lokale bevolking een echt trailhoogtepunt ontdekt: de zogenaamde Route 44 is grotendeels vloeiend, maar verrast met plotseling verschijnende wortel- en hobbelige passages. Opletten!

Beginpunt: De bike lodge in Steinbach, zo’n twee kilometer de Main op vanuit Lohr.

Hoogtepunten: De eindeloze pretlijnen Hafenlohr-Trail en Route 44 en de boswachterslodge Aurora in het midden van het bos.

Kernpunten: Beide trailhoogtepunten zijn wat steiler en soms ruiger dan “normaal” in de Spessart. In de laatste afdaling hobbelt het pad zelfs door een kleine zee van rotsen.

Reflectie: Wanneer de boswachtershut Aurora gesloten is (doordeweeks), moet je het volhouden tot het oude centrum van Lohr aan het einde of een hapje eten.

>> U kunt de GPS-gegevens voor de MTB-tochten in de Spessart hier gratis downloaden. <<

Lohr am Main ligt aan de oostelijke rand van de Spessart in de deelstaat Beieren. Vanuit de steden Gemünden en Lohr vormt de Main een onderscheidende u en stroomt rond het middelgebergte op weg naar Aschaffenburg, Frankfurt en uiteindelijk naar de Rijn. In het noorden behoort een kleiner deel van de Spessart al tot Hessen. De Spessart is beroemd niet vanwege zijn kenmerkende toppen (hoogste top: Geiersberg, 586 meter), maar omdat het het grootste aaneengesloten bosgebied van Duitsland vormt. Zo werd de kruising ervan in de middeleeuwen behoorlijk gevreesd. Op de beruchte handelsroutes Eselsweg en Birkenhainer Straße dreigde voortdurend in handen te vallen van roversbendes. Door de bebossing en zachte topografie zijn uitzichten en verreikende uitzichten vrij zeldzaam in de Spessart. Het Maindal rond Lohr met zijn steilere hellingen is een welkome uitzondering.

Bij het opsporen van de paden is de kennis van de lokale bevolking erg nuttig. Anders slinger je misschien kilometers over kaarsrechte boswegen, langs de spannende roverspaden.

Aankomst met de trein: Lohr ligt aan de spoorlijn Main-Spessart en is elk uur te bereiken vanuit Würzburg en Aschaffenburg. Daar is de regionale trein aangesloten op het landelijke routenetwerk.

Overnachten: In de wijk Steinbach in Lohr is onlangs de Bike Lodge Spessart geopend. In het pand, dat bijna volledig is gebouwd van lokaal hout, vinden fietsers alles wat ze nodig hebben. Van het heerlijke ontbijtbuffet tot de fietsenstalling met doe-het-zelf workshop. Afhankelijk van uw budget biedt de lodge tweepersoonskamers of kleine appartementen met meerdere bedden, sommige met mini-keuken (Hofstettener Straße 14 a, Tel. 09352/5009026, www.bikelodge.de). Openluchtfans kunnen hun tenten opzetten op camping Mainufer, op een steenworp afstand van de oude binnenstad (Jahnstraße 12, Tel. 0163/7301846, www.camping-lohr.de). Meer fietsvriendelijke accommodaties staan vermeld op de website van de stad.

Fietswinkel: De CUBE Store heeft de belangrijkste onderdelen op voorraad. (Noodgeval) Reparaties beschikbaar op aanvraag. Weinbergweg 6, Tel. 09352/6049570, cube-store-rhoen.de

Als u de dag wilt afsluiten in de Bikelodge, moet u een reservering maken voor het diner in het restaurant daar. Want de keuken trekt aan met wisselende regionale en internationale gerechten. Echt lekker. Maar ook wie liever ’s avonds door het oude centrum van Lohr wandelt, kan op elke hoek bezwijken voor culinaire verleidingen. Bijvoorbeeld in het Keiler Brauhaus, waar de schnitzel nog beter smaakt met het bier uit eigen ketels. Of met een lekkere Frankenschoppen in het Weinhaus Mehling, pal naast het historische stadhuis. In het traditionele restaurant zou de Sneeuwwitje-spiegel zelfs aan de muur hebben gehangen (www.weinhaus-mehling.de). Ook een bezoek waard is Richards Weineck in de bovenste Brückenstraße, waar naast wijn ook bier wordt geserveerd. Berucht op het menu: curryworst extra pittig met habanero chili.

Tourist Information, Schlossplatz 5, 97816 Lohr a.Main, Tel. 09352/848465, www.lohr.de

Bikepark Frammersbach
Zwaartekrachtliefhebbers vinden een bikepark in Frammersbach, 12 kilometer ten noordwesten van Lohr. Acht verschillende pistes slingeren zich een weg naar beneden over de skipiste op de Sauerberg. Niveau van uitdagend tot gezinsvriendelijk. De gebruikskosten bedragen 8 euro per dag (zonder lift). Op dagen met liftbediening (ca. 10 keer per jaar) is de ticketprijs geldig vanaf 20 euro. Info: www.msf-frammersbach.de.

LA Pad Laufach
In Laufach, 25 kilometer ten westen van Lohr (bij Aschaffenburg), werd in april 2023 de LA Trail geopend. Het pad loopt van het Waldhaus Engländer over het ezelspad naar Laufach. Er zijn verschillende segmenten in S2-moeilijkheidsgraad, sommige met ingebouwde obstakels. Meer informatie op de Instagram pagina LA. ROUTES.

Flowtrail Bad Orb
In het noorden van Spessart wacht de Flowtrail Bad Orb. In de afgelopen jaren heeft zich een klein padennetwerk ontwikkeld rond het kuuroord. Naast een oefenparcours zijn er tot nu toe twee routes, de Haseltal Trail en de Wintersberg Trail. Een derde route genaamd de DonBosco Trail is momenteel in aanbouw, maar kan worden bereden. Info www.flowtrail-badorb.de

Kasteel van Lohr
De sprekende spiegel uit 1710, tentoongesteld in het Spessart Museum in kasteel Lohr, wordt beschouwd als een aanwijzing dat Sneeuwwitje uit Lohr afkomstig zou kunnen zijn. Maar er zijn ook feiten over de geschiedenis van de Spessart, www.spessartmuseum.de

Het zou kunst kunnen zijn, maar misschien kan het weg zijn. Voor het gemeentehuis in Lohr heeft zich een groep mountainbikers verzameld rond een sculptuur. Het bizarre object lijkt op de poot van een olifant waarop het met slangen bewapende hoofd van Medusa troont. “Een moderne interpretatie van het sprookjesfiguur Sneeuwwitje”, legt Enrico, een van de chauffeurs, uit en lijkt een beetje te glimlachen. Zelfs de anderen in de kring kunnen hun vermaak nauwelijks verbergen. “Het kostte het cultuurbureau meer dan honderdduizend euro. Ongeveer vijf keer het verwachte bedrag.” Nee, dit is niet hoe de zelfverklaarde Sneeuwwitje-stad Lohr zich haar nieuwe herkenningspunt had voorgesteld. Noch visueel, noch qua prijs. Dat is wat er gebeurt als je een kunstwedstrijd aankondigt, maar vraag de winnaar niet hoeveel het kost om het origineel te maken. In de tussentijd,n de lokale bevolking geniet van artistieke vrijheid met humor. Het personage is haar bijnaam ‘Horror White’ allang kwijt en is – althans voor een toeristische selfie – bijna populairder dan het lamvrome originele Sneeuwwitje. Op de muur van een Lohr-onderdoorgang staat zelfs een graffiti als het sprookjesachtige monster met getrokken mes achter de zeven dwergen aanjaagt. Yikes, is het toeval dat er vandaag precies zeven motorrijders zijn? Laten we hier weggaan en de paden op!

Het is de tweede dag dat ik op pad ben met de locals van RVV Wombach. Een beetje stadscultuur om het tourprogramma los te maken kan geen kwaad. De vereniging, gevestigd in het zuidelijke district Lohr am Main, is een instelling in de Spessart met zijn bijna 100-jarige geschiedenis. In ieder geval wordt het op het eerste gezicht duidelijk dat men hier serieus aan het fietsen is: ik zie lichte carbon fulls, nog lichtere hardtails, smal stuur, cluboutfits en pezige benen, gehuld in windglad lycra. De sportieve uitstraling betekent echter niet dat de Wombachers zich uitsluitend in de fast lane van bossnelwegen bevinden. Enrico specificeert: “Elk pad dat links en rechts van de hoofdslagaders in het kreupelhout duikt, is ingebouwd in de trainingsrondes.” O ja, daar heb ik mezelf de dag ervoor van kunnen overtuigen. Ook al voerde de inburgeringstocht alleen door de Spessart-periferie. Tussen Lohr en Karlstadt zijn de weggedeelten maar liefst 16 kilometer lang. Dat vind je zelfs in de Alpen nauwelijks. Je kunt er overheen komen dat de symbolische edelweiss op de top van de Kalbenstein alleen uit plaatwerk aan elkaar is gelast. Aan de andere kant is het panorama over de Main bijzonder fotogeniek.

Na een goede waardering van de regionale kunstschatten is het vandaag echter tijd om midden in het legendarische Spessart-bos te gaan. Waar volgens de historische traditie niet alleen meerdere roversbendes tot kattenkwaad in de weer kwamen, maar volgens de aannames van moderne stamgasten, vond Sneeuwwitje ook redding bij de zeven dwergen op haar ontsnapping aan haar boze stiefmoeder. Waarschijnlijk. Misschien. We weten niets precies. Ik moet mijn overpeinzingen hierover sowieso uitstellen tot later, want de leiders van de groep, Enrico en Arno, zetten zo’n stevig tempo neer dat al mijn bloed ineens nodig is om de beenspieren te bevoorraden. Het is moeilijk te geloven hoe steil een schijnbaar onschuldig Duits middelgebergte kan zijn. Het liefst zou ik een kuur willen aanvragen in het voormalige longsanatorium aan de Franziskushöhe. Maar als de Wombacher D-trein rolt, is het enige dat helpt om het vol te houden.

Gelukkig is er een adempauze bij de Beilstein-berghut, al was het maar vanwege het werkelijk prachtige uitzicht op Lohr. Arno wijst dwars door de stad. “Daar aan de rand van het bos loopt ons DM-geteste parcours”, zegt het hoofd van de wielerafdeling van de club. “Nog maar een paar dagen geleden was er weer een run voor de nationale juniorentalentscouting.” RVV Wombach staat bekend om zijn goede werk in de jeugdsector. Als om te bevestigen ontmoeten we een paar kilometer verderop bij het bovenste bassin Noah Sinner uit Lohr, die deze race al heeft gewonnen. De 15-jarige in het shirt van het Ghost Junior Team is momenteel bezig met zijn bergtraining, op typische Spessart-wijze: altijd op en neer. Het is immers bijna 400 hoogtemeters van Lohr tot aan het kleine stuwmeer. “Op de een of andere manier moet je op hoogte komen”, zegt Noah en na een korte puls kalmeert hij met een droge start weer het bos in. Ondertussen laat ik de Spessart-sfeer zijn magie op me inwerken. Eindeloze uitgestrektheid. Zacht gebogen lijnen aan de horizon. Kruisen op de top, verscholen in het midden van het bos. Heiligdommen langs de weg met afbeeldingen van heiligen waar wandelaars troost vinden. Kruispunten met oude wegwijzers van verweerd hout. Oriëntatie was en is van vitaal belang in een landschap waar verregaande vergezichten zeldzaam zijn.

Mijn oriëntatie is het achterwiel van Enrico, dat onwankelbaar soms links, soms rechts is.Bochten. Zachte bosbodem streelt de banden. We glijden bijna geruisloos mee. Onze volgende haltes zijn Katharinen-Trail, Fürstenweg, Lohrberg en Brennessel-Trail. Die laatste spuugt ons uit bij het Wirtshaus Bayrische Schanz, een voormalig douanestation op de grens tussen Beieren en Hessen. In oude geschriften is te lezen dat hier, in the middle of nowhere, reizigers al in de 17e eeuw een rustplaats vonden. Want het oversteken van de Spessart ging in die tijd gepaard met inspanning. En het grote gevaar om in handen te vallen van de beruchte roversbendes. Na twee dozijn trailkilometers is de stop precies goed voor ons. Witbier schuimt in de glazen, uiteraard in de alcoholvrije versie, en de herbergiers toveren een stevige snack op de borden. De alomtegenwoordige kop van het zwijn is boven de bar gegraveerd. Enerzijds als symbool voor de Spessart, die rijk is aan wilde zwijnen, en anderzijds als handelsmerk van de beroemde brouwerij in Lohr. En dat is nog niet alles: de Keiler Bike Marathon, die in 1997 voor het eerst werd gehouden, was ook decennialang een van de klassiekers in de fietsscene. Tot de registraties tijdens de pandemie steeds minder werden. “Corona heeft de zwijnenmarathon als het ware op zijn geweten”, zegt Arno in een mengeling van woede en verdriet. “Helaas was het na de editie van 2022 voorbij.” De pauze is nu voorbij, want onder het motto “Wie rust, rust, roest” krabben de Wombachse renpaarden weer aan hun hoeven.

We gaan over in de Birkenhainer Straße, die veel saaier klinkt dan hij is. Want van de oude “weg” is niet veel meer over maar een kilometerslange singletrail. Helemaal in ons belang! De Birkenhainer was ooit de belangrijkste oost-west traversal door de Spessart, samen met het ezelspad dat van noord naar zuid liep. We glijden stevig over donkere holle paden, langs mijlpalen en onheilspellende herdenkingskruisen. Relikwieën uit een tijdperk waarin reizen niet leuk was, maar een noodzakelijk kwaad. De meeste mensen hadden geen tijd of geld voor plezier en romantiek. Het woord vakantie was nog niet uitgevonden. In het beste geval zorgden zo nu en dan openbare heksenverbrandingen voor afwisseling in het inspannende dagelijks leven. Ook de opgravingsplaats bij het voormalige Einsiedlklooster, die we na enkele kilometerkilometers passeren, getuigt van de gruweldaden van de middeleeuwen. Vervolgens daalt de Birkenhainer af naar het Maintal, waar hij zijn oostelijke afslag neemt of eindigt bij Gemünden, afhankelijk van de rijrichting. Voordat onze tour langs de Main eindigt in Lohr, heeft de lokale bevolking een omweg gepland. Voorbij de Nantenbacher Heiligengrotte gaat het weer het bos in. Niet voor niets draagt de Forest Spirit Trail zijn naam, want plots worden we omringd door houten boskratten, kabouters en andere sprookjesfiguren. Het is goed dat we snel gaan. Niet dat het horrormeisje ergens achter de dichtstbijzijnde boom op de loer ligt.

>> U kunt de GPS-gegevens voor de MTB-tochten in de Spessart hier gratis downloaden. <<