Fietstochten in Zuid-Tirol: Drie MTB-routes met start in Termeno

• Lengte: 42.8 km
• Bergop: 1188 m
• Rijtijd: 3 tot 4 uur
• Moeilijkheidsgraad: gemiddeld

Om de Cislon (1563 m) te omzeilen, begint u vanuit Termeno op het fietspad langs de rivier de Adige, voordat u bergopwaarts gaat op de oude Fiemme-valleispoorlijn, die in 1963 werd gesloten, op een constant gematigde, batterijvriendelijke helling (maximaal 6%). Het smalle pad slingert zich een weg langs Montan door het natuurpark Trudner Horn. Je kijkt uit over wijngaarden, passeert kleine nederzettingen met oude stenen huizen, rijdt door rotstunnels en over stenen viaducten naar Truden. Vanaf hier kunt u de Cisloner Alm bereiken via een bospad en uiteindelijk een zacht pad, dat zich op een brede open plek bevindt.

Idyllischer kan het bijna niet: een kleine vijver voor de mooie hut, daaromheen geiten en koeien en een panoramisch uitzicht op het Zuid-Tiroolse laagland en het Brenta-gebergte. Een ruw contrast wordt dan gevormd door de 1er Trail, die met zijn S2-passages zelfs goede technici vereist: Hij is puin en getrapt, heeft talloze haarspeldbochten en rotsplaten klaar voordat je hem een beetje op de zachte bosbodem kunt laten lopen. Na de Lexnhof slaat u linksaf en daalt u af over de paardenweide naar Neumarkt.

Kernpunten: Het 1-persoons pad vanaf de Cisloner Alm naar beneden is uitdagend en bevat een paar uitdagende, soms steil hellende S2-passages.

Reflectie: Cisloner Alm (tip: Strauben), Lexnhof (tip: Schlutzer), Arlecchino Gelateria (zeer lekker ijs!)

• Lengte: 35.9 km
• Bergaf: 1304 m
• Rijtijd: 4 tot 4,5 uur
• Moeilijkheidsgraad: gemiddeld tot moeilijk

Terwijl de toppen van Zuid-Tirol hier eindigen en het Adigetal zich steeds breder verbreedt, stijgt de Monte Roen indrukwekkend in de rug van Tramin. Het is de hoogste berg van de Mendola-bergkam, de flanken zijn massief en steil, en van de vallei tot de top op 2116 meter zijn er in één keer ongeveer 1900 meter hoogte. De westelijke helling van de Mendolapas – en dus 850 meter hoogte – wordt echter weggenomen door de rustieke kabelbaan, die begint in St. Anton bij Caldaro.

Vanaf Termeno rijd je slechts een klein stukje over asfalt naar het dalstation, voordat het kort na Camping Gretl over kleine paadjes door wijngaarden omhoog gaat richting Caldaro. Eenmaal op de top van de pas fietst u naar het zuiden langs de zuid-Tirol-Trentino-grenskam. Keer op keer vragen steile steken, maar ze zijn niets vergeleken met de laatste, extreem steile en geblokkeerde 350 meter hoogte van de Romeno Alp. Het gevecht is de moeite waard: als je eenmaal de boomgrens hebt overwonnen, opent het hoogplateau van de Roen zich en biedt een allround panorama van de Dolomieten, de Ortlergroep en de Alpenhoofdkam. Het is nu 14 kilometer pad naar beneden naar Termeno in de vallei. Het eerste, steile gedeelte (trail marker 500) begint zeer uitdagend, dat dankzij losse puin en smalle hoeken meer als een duwsectie kan worden geclassificeerd. En kort daarna wordt de afdaling naar het kruis op de Zwarte Kop weer lastig en glibberig.

Dit wordt gevolgd door de 1a trail (de naam zegt het al) naar Curon en uiteindelijk paden 6 en 4 naar Tramin. Hoe verder je naar beneden gaat, hoe vloeiender het wordt. Over het algemeen is alles inbegrepen: van ruwe, schuddende, technische secties tot boszachte boomsurfen en canyonritten.

Kernpunten: Bergop is het lange stuk vanaf de Romeno Alp een probleem. Bergafwaarts, vooral de eerste delen van het pad langs de rand van de Mendola-bergkam. Vanaf de boomgrens kun je ook steeds weer over het pad rijden over de bosweg.

Reflectie: Romeno-Alm en Lenzenhof, een beetje buiten de gebaande paden op de trail run.

• Lengte: 35.7 km
• Bergop: 858 m
• Rijtijd: 2 tot 3 uur
• Moeilijkheidsgraad: lGekalibreerd

Het ziet er ongevaarlijk uit, de Monticolo-heuvel: een “beboste bult” die onopvallend oprijst achter het meer van Caldaro in de vlakte van de Adige-vallei. Vanuit Tramin loop je eerst door de wijngaarden en boomgaarden en langs de oostelijke oever van het meer, voordat je na de Klughammer rechtsaf het bos in gaat. Tamme kastanjes, beuken, iepen, essen, eiken – het netwerk van paden is net zo kleurrijk als het gebladerte. In het struikgewas van Monticolo zijn twee capriblauwe meren de thuisbasis van een netwerk van paden dat even indrukwekkend als verwarrend is.

De bosweg kan snel worden verlaten en smalle paden gaan altijd eerst naar het noorden in een op en neer naar het Great Monticolo-meer. Er is hier een lido en dus ook wat wandelverkeer. Er is minder te beleven bij het Kleine Monticolo Meer, waarrond je een leuke traillus kunt maken. De weg terug gaat dan parallel aan de Adige langs de rand van de Pfattner Walls (wat je in het kreupelhout niet kunt raden). De wirwar van paden is moeilijk te beschrijven, dus het is het beste om met een gids of GPS-track te rijden. Ze variëren van snelle leuke routes op zachte grond tot paden met smalle en steile stenen treden.

Kernpunten: De bosbodempaden zijn slechts licht geworteld (maximaal S1).

Reflectie: Het snackstation aan het Little Monticolo-meer

>> U kunt de GPS-tracks voor de drie Termemin-tours hier gratis downloaden <<

Reis: Termeno ligt ongeveer 25 kilometer ten zuiden van Bolzano. Via de Brenner-snelweg neemt u de afslag Ora/Neumarkt/Termeno en vier kilometer later bent u in Tramin.
De trein- en langeafstandsbusverbindingen naar Bolzano zijn zeer goed. Vanaf daar doet de bus er ongeveer 30 minuten over naar Tramin. Info: bahn.de

Beste tijd om te touren: Het seizoen begint al half/eind april en duurt tot eind oktober. Door het klimaat en de lage hoogte van Termeno op 210 meter zijn veel van de bergen al vroeg sneeuwvrij en gemakkelijk te skiën.

Accommodaties: Het fietshotel bij uitstek in het dorp: Gebouwd door oma Rita, ontwikkeld tot fietshotspot door zoon Armin en ontworpen door kleinzoon Andreas op een cult-moderne manier. De kamers zijn van hoge kwaliteit, de keuken is uitstekend en de eigen bar is ook populair bij de lokale bevolking. Hotel Traminerhof, Via Wine 43, I-39040 Termeno a. d. Wine Route, traminerhof.it

In het naburige dorp Cortaccia is er ook het Hotel Terzer, een fietsaccommodatie, waar u uitstekend wordt verzorgd en verzorgd. Bike-Hotel Terzer, Obergasse 5a, I-39040 Cortaccia, gasthof-terzer.it

Andreas Pomella kan zich deze houding veroorloven. “Ik ben meer een mooi-weer-coureur”, geeft hij toe. “Ik hou niet per se van regen en modder.” Ja, dat is gemakkelijk te zeggen als je een zonovergoten Traminer bent. Als je een goedgehumeurde hemel hebt waarop mollige wolken zich nooit lijken te vestigen. Waar geen van nature bewolkte uitzichten zijn, maar bloeiende appelboomgaarden.

Termeno ligt op ongeveer 210 meter boven de zeespiegel aan de rivier de Adige. Met andere woorden, in het zuiden van Zuid-Tirol, waar het Duits na een paar kilometer eindelijk wordt vervangen door het Italiaans. De brede valleibodem strekt zich uit van Bolzano tot Trento en strekt zich uiteindelijk uit tot in de Povlakte. Veel mensen in de Adigevallei schakelen over op dammen. Ze haasten zich rechtdoor richting het Gardameer. Misschien omdat je het meer van Caldaro niet vertrouwt om warm te zijn, misschien omdat je pizza verkiest boven dumplings – of omdat de dichte drukte en de ruige paden op het meer van Caldaro gewoon zo vertrouwd zijn.

De wijnroute daarentegen is meer ontspannen. Het klimaat is mild, de Traminer is pittig en de vele paden en tochten evenals: een mild kruidige mix. Het eerste bewijs wordt geleverd door de tocht naar de Cisloner Alm. Door smalle tonl en over kleine viaducten gaan we vandaag eerst bergopwaarts over de lang in onbruik geraakte spoorlijn vanuit Val di Fiemme. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd het gebouwd door Russische krijgsgevangenen onder wrede omstandigheden, vandaag de dag kan het nauwelijks idyllischer zijn. De gestage beklimming berooft ons nauwelijks van batterij, leidt ons langs rustieke stenen huizen, door wijngaarden en naar het Natuurpark Trudner Horn. Een zacht pad laat ons uiteindelijk los op het brede, open plateau van de Cisloner Alm. Het ligt op een hoogte van 1249 meter en biedt uitzicht op de massieve rotsblokken van de Brenta Group. De koeien grazen, de geiten staren, de kippen pikken en de herbergiers serveren versgebakken druiven. We trekken de zoete spiralen door de cranberry’s en turen smakkend in de zon. Zo hoort het leven te zijn, althans in Zuid-Tirol.

Andreas’ vader Armin was een van de eersten die de bergen rond de Adige-vallei op de fiets verkende – en een van de eersten die van zijn hotel een fietshotel maakte en zijn gasten op het zadel kreeg. “In de tijd dat je nog tochten reed met 1900 meter hoogte”, grijnst Andreas en voegt eraan toe: “zonder steun!” Zijn generatie daarentegen is meer geïnteresseerd in trailrijden. En er is net zo weinig gebrek aan paden in de regio als op zonnige dagen. De 28-jarige genoot nog steeds van de traditionele fietsschool. Op negenjarige leeftijd liet zijn vader hem zijn eerste eigen groep leiden en op elfjarige leeftijd nam Armin hem mee op zijn eerste Transalp.

Op de Cisloner Runde gaat het er – tot nu toe – veel relaxter aan toe. Want achter de alpenweide begint de 1er, een pad precies naar Andreas’ smaak: steenachtig en trapsgewijs en steil. “Er is een gemakkelijkere weg bergafwaarts”, zegt Andreas, terwijl hij zijn achterwiel in slow motion optilt om een scherpe bocht te maken, “maar we willen plezier hebben.” De man kan zich deze houding ook veroorloven: onder zijn banden zien de lastige haarspeldbochten eruit als gladde bochten.

Als het bos en het pad het toelaten, kun je vanaf de diep glooiende helling ver over het dal kijken. Over de wijngaarden en de Adige naar Termeno en naar de machtige rotswand van de Achterliggende Roen. Welke wegen ons daar de komende dagen naartoe zullen leiden, is ons een raadsel. De steile flanken lijken gemaakt voor klimmers. Andreas wuift het weg. Alles is berijdbaar en draagbaar, zegt hij, en laat de remmen los. Ze kunnen eindelijk ademhalen, het pad wordt gladder en we schieten uiteindelijk over de paardenweide naar beneden naar de mooie en ongeagiteerde Neumarkt en recht in een verborgen gelateria die geweldig ijs serveert.

De kleine, mooie wijndorpjes hier aan de zuidpunt van Zuid-Tirol lijken over het algemeen niet veel ophef over zichzelf te maken. In Tramin openen de smalle geplaveide straatjes zich in kleine pleinen waar de lokale bevolking roddelt en roddelt. Groene wijnstokken klimmen de stenen muurgevels op, rode geraniums schijnen buiten de ramen. Hier vind je geen hoge gebouwen en al helemaal geen bedkastelen. Het eerste hotel in het dorp werd gebouwd door de grootmoeder van Andreas in 1962. Oma Rita was 27 jaar en “nog steeds zonder man”, benadrukt ze. Ze was een van de weinigen die geloofde dat de regio ooit gasten zou aantrekken. Terwijl ze de mand met vers gewassen fietslinnen optilt, vertelt de inmiddels 88-jarige dat het hotel op dat moment “meer logeerbedden had dan de rest van het dorp bij elkaar”. Tot op de dag van vandaag is de plattegrond van de Traminerhof hetzelfde. Het moderne interieur is echter te danken aan de kleinzoon. Rita schudt haar hoofd. Het is niet haar smaak, maar ze vertrouwt Andreas.

We moeten hem ook vertrouwen als we de volgende dag op pad zijn in de Monticolo-bossen. In een goed tempo rollen we door de appelboomgaarden naar het Meer van Caldaro. In tegenstelling tot de naam is het een van de warmste zwemmeren in de Alpen, waarschijnlijk ook omdat het minder dan zes meter diep is. Daarachter, tussen Adige en Caldaro, liggen de bijna onopvallende heuvels van Monticolo. Ze zijn niet erg hoog en daarom het perfecte wintertrainingsveld voor Andreas. “Je hebt hier zelden sneeuw en ook meestal droge grond”, zegt de SchWeer driver. “En je zult je hier nooit vervelen.”

Wat zojuist nog zo onschuldig leek, blijkt al snel een grote uitdaging: in het struikgewas van bomen ontvouwt zich een paddoolhof – een netwerk van paden waarin we zonder Andreas’ begeleiding hopeloos verstrikt zouden raken. Het is ideaal e-MTB-terrein: soms naar links, soms naar rechts, soms vloeiend, soms lastig, het gaat bergop en bergafwaarts, eerst naar het grote, dan naar het kleine Monticolo-meer. Hier stop je om in het meer te springen of een espresso te drinken voordat je het traillabyrint opnieuw betreedt en pas een goede tijd later weer verschijnt bij het meer van Caldaro.

Andreas heeft de koninginnenrit bewaard voor de finale: Monte Roen, zijn achter-het-huis-berg. Het klimt ongeveer 1900 meter bergopwaarts aan de achterkant van het dorp. De top ligt op 2116 meter. Dat is twee kilometer diepte, berekent Andreas, vol paden. Maar eerst moet je daar staan. Zijn vader schopte vroeger alles met zijn gasten – en doet dat nog steeds af en toe. Maar de meeste motorrijders nemen de trein en wijden zich dan met volle kracht aan de paden.

Of ze kunnen de E-MTB nemen en plezier hebben op de eerste 300 hoogtemeters bergop. De Mendola-spoorlijn in Caldaro is kort onderweg, maar al snel over smalle paden door de wijngaarden. Het dalstation van de kabelbaan, die in 1903 werd geopend, ligt op 510 meter en stijgt tot 1364 meter met maximaal 64%. Het bruist op de top van de Mendola Pass. De racefietsers staan in de rij voor de pasfoto en toeristen verdringen zich rond ansichtkaartstands. Het is niet alleen het uitzicht. Pausen en Mahatma Gandhi, keizerin Sissi en aartshertog Ferdinand hebben hier hun zomervakantie doorgebracht – dat moet je zien.

Maar zodra je de souvenirwinkels achter je laat, wordt het ineens stil. We komen maar een paar wandelaars tegen. We rijden in een prentenboekidylle langs de Duits-Italiaanse taalgrens, afwisselend Trentino en Zuid-Tirol, waarbij we de motor op een paar steile steken uitdagen tot we uiteindelijk de Malga di Romeno bereiken. Er moet nog 350 hoogtemeters worden beklommen. Maar, vertelt Andreas ons bij een espresso macchiato, ze zijn geen wandeling in het park, maar het begin van de grootste biker challenge in de regio: Wie de route van hier naar de top trapt, wordt beschouwd als de Koning van de Roen.

Wat ons dan confronteert, is een extreem steil, vervelend puin en geblokkeerd bergopwaarts gedeelte, dat sommige mensen zogenaamd zouden moeten beheersen zonder een “E” – en veel mensen niet ondanks de “E”. Na de slag beloont de Monte ons met een breed, open plateau dat uitzicht biedt in alle richtingen: Brenta en Paganella, de hoofdkam van de Alpen en Ortles – en natuurlijk de Dolomieten met Sassolungo, Sciliar, Catinaccio en Latemar. Plat als een bot beneden, de Adige-vallei, die iedereen hier gewoon de laaglanden noemt. Daarop gespikkeld de kleine dorpjes en het grote Bolzano, de meren sprankelend blauw en de appelbomen en wijnstokken die in rijen staan.

Het is zover: de Roenpaden wachten op je. De prelude geeft een veeleisend signaal af. Vette kiezels en stenige treden. De rijeigenschappen nemen echter meter na meter toe. Het gaat bijna eindeloos in een van de meest gevarieerde afdalingen, die niet alleen Zuid-Tirol te bieden heeft. Van rots tot bosbodem, van wortels tot zacht terrein. Na zeven kilometer ligt Termeno nog steeds diep in het dal. “Ongeveer halftijds”, zegt Andreas met een grijns. Ongelofelijk. Zo ongeagiteerd als de Zuid-Tiroolse laaglanden zich presenteren, zo opwindend zijn de paden – en zo perfect is het einde van de tour: vandaag is er geen gelati, maar de wijnstop bij de Rynnhof. Midden in het dorp proosten we op deze Tramin blend: mild, pittig en vol verrassingen in de afdronk.

>> U kunt de GPS-tracks voor de drie Termemin-tours hier gratis downloaden <<