Avontuur in de Dolomieten: rondreis van de Marmolada per MTB

Fantastische Dolomieten. Het grillige koninkrijk tussen Bolzano en Cortina is een zoek-en-vind boek van dwergen, tovenaars en prinsessen. Onder het eeuwige ijs en te midden van de puinwoestijnen stelden de bergbewoners zich ooit koninkrijken en onmetelijke goudschatten voor. Als er bliksem en donder was, gromde de boze tovenaar “Spina de Mùl”. Toen het meer van Carezza kleurrijk glinsterde in de Enrosadira, het magische avondrood van de Dolomieten, kon je je een prinses in de golven voorstellen. Legendes maken net zo goed deel uit van deze bleke bergen als Luis Trenker en de Sellaronda. Het epicentrum van deze mystieke verhalen, die van generatie op generatie zijn doorgegeven, zijn de Dolomieten van Fassa, d.w.z. het gebied aan weerszijden van de Val di Fassa. Hier streven enkele bergpersoonlijkheden die al sinds mensenheugenis een krachtige indruk maken verticaal de lucht in: Latemar, Sciliar, Sassolungo, Sasso Piatto, Sella. En de Marmolada.

Marmolada. De Italianen zeggen Marmolada, de Ladins Marmolèda. De naam komt van het eeuwige ijs dat als wit marmer in de zon schittert. De eens zo machtige gletsjer heeft altijd tot de menselijke verbeelding gesproken: hoog in de opvallende ijskap zou het kasteel van de Cayùtes-bevolking tronen. En in de 800 meter hoge, verticale zuidwand van de Marmolèda werd volgens de legende het mooie meisje Conturìna ommuurd door haar boze schoonmoeder. Om een lang verhaal kort te maken, de Marmolada is overal fantastisch.

“Tuurlijk, ik doe mee!” Mijn vriend Markus is geen uitsteller. Meer een goochelaar. De kunst van het leven. De man was een professionele snowboarder, fietsgids, James Bond-helper, model, acteur, ijszwemmer, badmeester. Een van de meest flitsende jongens die ik ken. En om Schmarrn voor iedereen te hebben. De omvaart van de Marmolada-rotstoren staat al tijden op mijn to-do-lijst. Het tijdsbestek is in een flits vastgelegd: ik haal mijn vriend voor zonsopgang op in Innsbruck. De volgende dag zet ik hem na zonsondergang thuis af. Want de volgende ochtend wil hij ouderen redden van de verdrinkingsdood. De route is ook relatief duidelijk als je kijkt naar de 1:25000 Tabacco-kaart. Ik moet echter twee plaatsen markeren met een vraagteken. Het gezegde “Kan gaan, maar hoeft niet!” moet gedenkwaardig blijken te zijn.

Markus had zich verslapen. Dat was zo duidelijk! Om de tijd in te halen, beginnen we niet zoals gepland in Canazei met een liftrit, maar meteen bij Passo Pordoi. Dit betekent dat ons ochtendwerk een goede, oude bekende is: de Bindelweg. Met optie voor het verlengen van de padonkam. Normaal gesproken nemen mountainbikers de gondel op de idyllische “Viàl dal Pàn” naar Porta Vescovo en vechten ze zich een weg naar beneden naar het meer van Fedaia over een woestijnpad. Maar Markus en ik willen het bijhouden. “Kan gaan, maar hoeft niet!” Dat kan! We fietsen voor 95 procent. Het eerste vraagteken van onze route blijkt een vet uitroepteken te zijn. Loopt!

Lunch! Markus knabbelt op zijn spaghettibolo op het zonneterras van de Rifugio Passo Padon, ik vraag me af hoe het met de omgeving zit. De Padon-kam ziet er zo anders uit dan de gekartelde tanden rondom: zwart, rond, donker. “Deze kam is gemaakt van lava,” schijt mijn maatje wijselijk. “Volgens de legende was dit vroeger het onderaardse koninkrijk van de Auròna.” De bewoners delven goud onder de grond, maar mochten nooit de zon zien. Totdat op een mooie dag Odòlghes, de prins van Contrín, het gehuil van de Auròna-prinses Somawìda hoorde, de gouden poort naar de onderwereld insloeg en met zijn nieuwe vriendin de zonsondergang tegemoet reed.

Dus als we voor zonsondergang bij Passo San Pellegrino willen aankomen, moeten we zo snel mogelijk verder. De Forca Rossa wacht op je. Kaartlezen is geen rocket science. Maar soms zit de truc in de details. Al peinzend of het wel of niet berijdbaar was, kwam ik tot de conclusie: breed pad, veel haarspeldbochten, gegarandeerd een militaire weg uit de Eerste Wereldoorlog. Hij kan dus met de mountainbike worden bereden. Maar helaas is de realiteit anders: we duwen en duwen en duwen. Dat kan Markus’ humeur niet bederven. De man vermoordt me. In ganzenpas gaat hij richting de pas, die al twee uur zichtbaar is. Eens neemt hij een korte pauze. Maar niet om uit te rusten, maar om te kletsen. In grappig TirolHij maakt een praatje in het Engels met twee Canadese wandelaars. De enige zielen die ons hier aan de oostkant van de Marmolada ontmoeten. Als afscheid geven ze ons onderweg een “You must be nuts”.

De zon staat al gevaarlijk laag in het westen als we eindelijk bij de reddingspas aankomen. Forca Rossa. De rode inkeping. Wat een toepasselijke naam. De rode rots schittert fel met de ondergaande zon. 2490 meter boven dingen. Deze zware 1000 hoogtemeters zal ik de rest van mijn leven nooit vergeten. Volgende probleem: Mijn schema is zo in de war geschopt dat we de geplande overnachtingshut nooit bereiken. Dus Markus pakt zijn telefoon en zegt af in experimenteel Italiaans. Zodat niemand zich zorgen hoeft te maken. Maar waar te slapen? Ik haal de goede oude Tabacco-kaart uit mijn rugzak. Plan A: Rifugio Fuciade. “Chiuso!” Plan B: een hotel aan de Passo San Pellegrino: “Niemand raakt het aan.” Dan blijft Plan C over: Rifugio Flora Alpina. Als ze ons niet meenemen, hebben we een probleem. Maar wie kan een mandje geven aan de vrolijk brabbelende Markus? “Avanti, de jacuzzi sluit om half negen!”

“Hopelijk is de afdaling in ieder geval goed”, brult Markus en cirkelt langs de eerste haarspeldbochten. Na de 1000 meter hoogtestrijd hebben we een vloeiende, snelle afdaling meer dan verdiend. Het smalle pad zigzagt van de rode kale kop van de Forca Rossa naar beneden in vlakke weiden. Een tiental paarden vergaapt zich aan de vreemde avondgasten. Er zijn hier nog niet veel motorrijders geweest, dat is zeker. De klim vanuit Malga Ciapéla is te zwaar. Ik hoor Markus voor me juichen, hij is in zijn element. Springt over kleine hobbels. Gebruik elke miniberm voor je slalomvaardigheden. Laat de Luzie vliegen. Bubbelbad, we komen eraan!

Nieuwe dag, nieuw geluk. Of pech? Slechter dan de 1000 meter duwen en sjouwen van gisteren kan het niet worden. Althans, dat dacht ik. Maar tijdens de ochtendtraining tot aan de eerste pas van de dag laten de Dolomietenpaden zich weer van hun lelijke kant zien. Het pad is lekker breed, maar ook lekker verticaal. “Met de E-MTB zou dit rondje waarschijnlijk geweldig zijn”, is mijn vriend al weer in een spraakzame bui als hij me voorbij duwt. Maar we hebben geen e-MTB’s, denk ik bij mezelf en slik mijn frustratie in. Dit rijk van legendes is te mooi! De Pellegrins noemen de Marmolada zelfs “Rosàlya”. Omdat de top zo heerlijk rood gloeit in het avondlicht. De berg werd door alle inheemse volkeren eromheen als heilig beschouwd. We zijn zo bij de pas! Dit brengt ons bij het tweede vraagteken van de tour. Eens kijken of ik er een uitroepteken overheen kan schilderen.

Het bord met een fietsverbod is klein, maar niet klein genoeg om over het hoofd te worden gezien. Dat vertelde de papieren kaart ons natuurlijk niet. Schijten! Wat te doen? Weer terugrollen zonder iets bereikt te hebben en de lange weg om de buitenkant heen nemen? Of duwen? Daar kan niemand tegenin gaan. Een uur lang strompelen we de verboden 500 meter afdaling naar beneden tot we weer een toegestane weg tegenkomen. Maar wat ik van mijn buddy kan leren: Een zonnig humeur maakt veel dingen gemakkelijker. Om Karl Valentin te parafraseren: “Ik ben blij als ik aan het pushen ben. Want als ik niet tevreden ben, ga ik toch door.” Zo simpel is het.

De Passo San Nicolò is de vierde en laatste pas van onze Marmolada-lus. Opnieuw sjouwen we onze fietsen een Direttissima op, maar deze keer slechts 300 meter hoogte. Op de top openbaart de Nicolò-pas zich dan als een gespleten persoonlijkheid: aan de westkant, net nocIn het oosten: platte bloemen. We geven onszelf het geschenk van een stop bij de gelijknamige Rifugio. Ik wil nu de cirkel sluiten met fatsoen, waardigheid en snelheid. De laatste gondel van Penìa naar Passo Pordoi vertrekt stipt om vijf uur. Om tien uur kopen we de kaartjes. Er werkt tenminste iets!

Terwijl het panorama van de Dolomieten buiten het gondelraam weer voor ons opbloeit, groeit het besef: Nee, dat was niets. Blijkbaar zijn er redenen waarom je nog nooit hebt gehoord van een mountainbike rondje om de Marmolada. Natuurlijk was de bergervaring zelf geweldig. Maar de prijs-kwaliteitverhouding klopte niet. Te weinig parcours voor zoveel onberijdbaar gezwoeg. Maar zo gaat dat nu eenmaal in de wereld van legendes: niet alle verhalen hebben een happy end.

De berg:
De Marmolada is met 3343 meter de hoogste berg van de Dolomieten. Het heeft twee gezichten: in het noorden loopt het relatief langzaam af naar Passo en Lago Fedaia. De noordflank ondersteunt ook de grootste gletsjer in de Dolomieten. In het zuiden daarentegen breekt de Marmolada bijna verticaal af in het Ombretta-dal in een steile wand van twee kilometer breed en tot 800 meter hoog. Passo Fedaia en Passo di San Pellegrino grenzen in het noorden en zuiden aan de tien bij vijf kilometer lange bergketen.

De rondleiding:
Puur landschappelijk gezien is de tocht rond de Marmolada een echte hamer. Toch kunnen we niet echt aanraden om de route met een gerust geweten te volgen. Alleen al naar Forca Rossa loopt een helling: 1000 meter duwen en dragen. Daarnaast is er het rijverbodsbord bij Passo delle Selle, dat ons weer een tijdrovende glijbaan van 500 meter heeft gegeven.

En met de E-MTB? Met een volle accu en in turbostand zijn de 1000 hoogtemeters tot aan de Forca Rossa in principe berijdbaar. Maar natuurlijk geldt het rijverbodbord bij Passo delle Selle ook voor elektrische rijders. Als alternatief kunt u de gesloten pas omzeilen via Pozza di Fassa, maar niet zonder veel rijplezier te verliezen. Daarom verwijzen we liever naar de drie klassieke trailtochten in het Marmolada-gebied. Ze hebben de tand des tijds zeker doorstaan.

Reis:
Vanuit München neemt u de A8 en A12 naar de Brennerpas en de A22 naar de afslag Chiusa/Val Gardena. Via Val Gardena en Passo Sella bereikt u Canazei (320 km/4:00 uur vanaf München).

Overnachten:
De meest veelbelovende overnachting – precies tegenover de noordflank van de Marmolada – beleef je aan de Bindelweg, in de Rifugio Fredarola (www.fredarola.it). Maar als je liever op krachten komt voor de zware klim naar de Forca Rossa, kun je overnachten in de Malga Gran Pian (www.malgagranpian.it).

Als je daarentegen toch over de pas komt, dan is er een relatief groot aanbod aan overnachtingsmogelijkheden rond de Passo di San Pellegrino. Een echte aanrader: de Rifugio Flora Alpina (www.floralpina.it) een paar kilometer ten oosten van de pas met fijne regionale keuken en een kleine buitenjacuzzi.

Fietsenwinkels:
Bij Bikeasy (www.bikeasy.it) in Strèda Dolomites 22 in Canazei kunt u professionele hulp krijgen bij technische problemen. Hoogwaardige fietsen van Focus kunnen worden gehuurd bij Webike (www.webike.rent) uit het dal in San Giovanni di Fassa. In het zuiden van de Marmolada ziet het er nogal somber uit als het gaat om fietsenwinkels.

Rondleidingen:
Peak Sport Adventure (www.canazeibikerent.com) in Strèda de Pareda 83 in Canazei biedt niet alleen kubushuurfietsen aan, maar ook veel begeleide tochten rond Val di Fassa.

Tip voor na de tour:
Als je jezelf na een mountainbike-avontuur op een passende manier wilt belonen, kun je ontspannen in de nieuwe, enorme wellnesstempel Dòlaondes aan de Strèda del Piz 7 in Canazei.