Freeride op de vulkaan: 1000 meter hoogte op de Etna op Sicilië

Heet zand, de berg schudt en rommelt. De ervaring van de natuur maakt net zoveel indruk op mij als de rit vanaf de vulkaan. – Hannes Klausner

Hier geeft Hannes Klausner tips voor veilig freeriden op gravel.

FREERIDE: Je noemt je project: Vrijheid. Waarom vrijheid?

Hannes Klausner: Als fietser moet je op trails rijden. Jij bepaalt de koers. Maar ik ben onder de indruk van het open terrein, zoals ik dat ken van het skiën. Je staat op de top en vindt je eigen lijn in het dal. Als freeskiër hou ik van dit gevoel. Op de Etna met zijn hellingen van lavazand leek me dit mogelijk met de fiets. Dus vrije lijnkeuze, volledige vrijheid.

In je laatste project zocht je naar die vrijheid in steengroeven. Heb je ze daar niet gevonden?

Zelf vond ik daar wat vrijheid, maar de pistes waren kort en het grind vaak grof. Of het terrein dat zo technisch was dat de rotsen dicteerden waar ik moest rijden. Daarom wilde ik nu naar de Etna. De berghellingen zagen er in de winter uit als diepe sneeuw, alleen zwart.

Klassiek freeriden lijkt een beetje uit de mode te raken. Wat denk je?

Freeriden beweegt zich steeds meer richting slopestyle. Zelfs de rampage muteert in een grote berghelling. Dat kan de tijdgeest zijn. Maar ik hou van freeriden zoals het vroeger was. Je kunt het old school noemen, maar voor mij was het klassieke freeriden de reden om überhaupt te gaan fietsen. Geen format, geen regels, open terrein – zonder alles te herbouwen – freeriden in de letterlijke zin van het woord.

Zo zoals in de begindagen toen Wade Simmons en Brett Tippie van zanderige hellingen surften.

Precies. Toen ik over Simmons en Tippie hoorde en films zag, sprak hun idee me aan vanuit de ziel. Want ik heb in die tijd veel geskied en dacht bij mezelf: Wow, freeriden kan ook met de fiets. Dat moet je doen.

Je zei dat je ook geïnspireerd bent door wingsuit vliegen. Hoe dat komt?

Met de wingsuit kun je ook vrij je koers kiezen, hier zelfs driedimensionaal. Volledige vrijheid: je vliegt waar je maar wilt. Daar geniet ik echt van. Dus waarom zou je het niet op de fiets zetten? Ik had onderzocht waar dit het beste werkt, wat vulkanen gecontroleerd en vervolgens de Etna gekozen, waar de omstandigheden het beste leken, de afdaling het langst.

Wingsuit vliegen, aan de andere kant is freeriden een vrij veilige sport.

Het beeld is bedrieglijk. Natuurlijk, als je met het wingsuit van rotsen springt, kun je het je niet veroorloven om fouten te maken. Vanuit het vliegtuig is het daarentegen vrij veilig. Freeriden is gevaarlijker, zij het minder dodelijk.

Maken risico en gevaar de ervaring in de sport intenser?

Ik kan alleen voor mezelf spreken: ik ben niet op zoek naar gevaar. Maar hoe beter je wordt, hoe hoger de dalingen, de snelheid, de steilheid – het gevaar neemt onvermijdelijk toe.

Dit soort fietsen noem je: het next level freeriden. Fietsprof Andreu Lacondeguy lijkt op een vergelijkbare reis te zijn. Waarom?

Andreu heeft alles gedaan in het freeriden, van dirt jump tot slopestyle. Nu wil hij rijden waar misschien nog niemand ooit heeft gereden. Hij is op jacht naar dergelijke lijnen. Misschien kreeg hij de smaak te pakken door de film “Where the Trail Ends”.

Maar is het de moeite waard om de fiets te bulten en urenlang de berg op te klimmen?

Hoe lang moest je de Etna op klauteren?

We waren een dag onderweg.

Zeer weinig hobby freeriders hebben het zogenaamde screesurfing geprobeerd, zoals jij op de Etna. Wat maakt het zo aantrekkelijk?

Het is een spel van tractie. Je banden moeten rollen om snelheid op te bouwen. Alleen dan zijn hellingshoeken mogelijk en kun je de fiets de bochten in duwen. Dit is een techniek waar ik ook even aan moest wennen. Als je het eenmaal hebt uitgezocht, kun je door de helling surfen zonder te vertragen. De fascinatie is hetzelfde als diepsneeuwskiën. Als je het eenmaal hebt ervaren, wil je het keer op keer hebben.

Hoe moeilijk is de technologie?

Niet moeilijk, maar het kostte me een paar dagen om erachter te komen hoe goed de grip is en hoeveel ik de fiets in de bocht kan duwen. Want je wordt ook heel snel.

Ik weet het niet precies, maar ik had er zeker 80 tot 90 km/u op zitten.

Alleen op de proefdag, niet op de lange afdaling van 1000 meter. Ik kwam bijna ten val, maar kon de fiets weer pakken.

Bij het krijsen kun je zien hoe de achterkant naar de zijkant is gelust. Moet je zo kwispelen?

Als het steil wordt, ja. Dit is de techniek om de snelheid te regelen. Net als bij de randen van het skiën, hak je met de achterkant de in. Je scheurt de fiets letterlijk heen en weer. Hoe vlakker en opener de helling, hoe breder en meer gesneden de bochten. Zoals je kunt zien, zijn er veel parallellen met diepsneeuwskiën.

Hoe belangrijk zijn de voorwaarden?

Alles staat of valt met de omstandigheden. Als het grof grind is in plaats van zand, wordt plezier doodsangst. Of als de helling wordt afgewisseld met te grote keien. Op de Etna is er maar één maand per jaar waarin zo’n afdaling werkt. Te vroeg in het jaar, en het zand is hier bevroren. Te laat, en het wordt zo heet en diep dat je erin wegzakt.

Hoe kan ik me dit voorstellen: omhoog klauteren, naar beneden rijden?

Nee. Dat werkt ook niet met freeskiën. Je moet ongeveer weten waar je naartoe gaat en de omstandigheden kennen. Ook op de Etna zijn er pauzes en kliffen. Een zorgvuldige voorbereiding is belangrijk, zodat je weet waar je naartoe gaat en wat je kunt verwachten. Op sommige plaatsen steekt lavasteen uit het zand, zeer scherp omrand. Je moet zulke gevaarlijke plekken kennen. Ik keek naar een lijn met perfect zand van boven naar beneden. Dat was ontzettend fijn om te rijden.

Waar anders kun je zoiets doen, behalve op de Etna?

Etna is in mijn ogen vrijwel perfect om deze ervaring te krijgen. Dit is trouwens ook legaal. Voordeel: Je kunt met de auto heel hoog naar de Etna rijden. Dat was voor mij ook belangrijk in mijn project, ik wilde ter plekke wonen. Van daaruit kun je je eerste ervaring opdoen, zelfs zonder een lange beklimming. Kortom: Hier op het continent is de Etna de beste keuze. Maar er zijn natuurlijk ook vulkanen in Kamtsjatka, Midden-Amerika of Zuid-Amerika. Andreu Lacondeguy was onderweg in Peru en kon daar gekke afdalingen maken.

De Etna is actief. Voelde je er iets van?

Zeker weten. De berg schudde en rookte. Ik reed de krater in. Beneden was de grond zo heet dat je niet kon gaan zitten.

De Etna barstte uit in februari ’22, jij was er in mei. Was uw project gevaarlijk?

Het was een dans op de vulkaan – zo moet je het noemen. Locals hebben ons voor gek verklaard. De berg mopperde, er waren constante weersveranderingen. Soms zon, soms zag je de hand niet voor je ogen. Maar we hadden geluk, zes dagen later barstte de Etna een hele week los.

Wat is je volgende project?

Natuurlijk zal ik het je nog niet vertellen. Ik heb zoveel ideeën. Daar is geen probleem mee, financiering is het moeilijke deel.

De voormalige snowboardprof uit Salzburg noemt zichzelf een avontuurlijke atleet en is voortdurend op zoek naar coole lijnen. Hij zoekt ze in steengroeven, zandwoestijnen, vulkanen, zelfs de Egyptische piramides die Hannes al heeft verdreven.

Huil je geluk ten hemel! Als je het eenmaal hebt gehaald, word je overvallen door een geluksgevoel dat nauwelijks kan worden beschreven.

Er is nog geen meester uit de lucht gevallen: rijd jezelf op de grond, wen aan de omstandigheden en bekijk je lijn van dichtbij voordat je van bovenaf in een helling duikt. Levenslustige snelvuuracties kunnen hier snel de prullenbak in gaan.

Net als bij skiën heb je snelheid nodig. Alleen dan kun je de fiets de bocht in duwen. Belangrijk: De wielen moeten rollen; geen abrupte remmanoeuvres! Het voorwiel heeft grip nodig, de achterkant drijft. Begin met zachte bochten.

Zelfs als het overwinnen vereist: Blijf voorop lopen. Een centrale positie is het recept voor succes. Niet achterin hangen! Dit is de enige manier om druk en grip op het voorwiel te krijgen en de achterkant te ontlasten. Hoe zachter en losser het oppervlak, hoe voorzichtiger je moet zijn in bochten.

Regel de snelheid! In vlak terrein kunnen je bochten lang en snel zijn. Hoe steiler het wordt, hoe energieker je de achterkant van links naar rechts laat lopen. Dit vertraagt de reis. De banden mogen niet blokkeren, anders glijden ze weg.