Richard Gasperotti, 46-jarige Tsjechische extreme mountainbike freerider. De man is een echte gokker op twee wielen. Vier keer nam de Tsjech deel aan de legendarische Red Bull Rampage in Utah , het gevaarlijkste, spectaculairste freeride-evenement ter wereld. In 2009 vestigde de toen 32-jarige een spectaculair snelheidsrecord: hij haalde een topsnelheid van 211 km/u op een downhillfiets getrokken door een motorfiets. En in de winter van 2022/2023 maakte Gasperotti naam toen hij drie actieve vulkanen in Guatemala beklom en er met zijn fiets vandoor reed. Toen een van de vulkanen uitbarstte, sloeg het noodlot bijna toe.
Nu was “Gaspi”, zoals zijn vrienden hem noemen, de eerste die de beroemde Wall of Death probeerde met een conventionele e-MTB. De “Wall of Death”, een klassieker onder de kermisattracties, bestaat uit een enorme houten structuur in de vorm van een ton. Stuntrijders worden tegen de muur gehouden door middelpuntvliedende kracht, draaien hun motorfietsen langs de verticale binnenmuur tot vermaak van de toeschouwers en voeren onderweg adembenemende trucs uit. Gasperotti gebruikte een Mondraker Crafty Carbon R met een normale, niet-getunede Bosch CX-motor voor zijn recordbrekende run.
De Franse circusgroep Mur De La Mort toert al jaren de wereld rond met de Muur des Doods. Richard Gasperotti ontmoette de groep tijdens een verblijf in Praag, de hoofdstad van Tsjechië. “Al sinds ik een kind was, toen ik foto’s van deze attractie zag, wilde ik echt de Wall of Death proberen,” zegt Gaspi. “Maar ik had nooit gedacht hoe lastig deze stunt zou zijn.”
De muur des doods stelde Gasperotti voor verschillende uitdagingen. De grootste moeilijkheid was de overgang van horizontale naar verticale waarneming, niet minder kritisch waren de extreem gladde houten wanden, waarop de smalle banden veel minder grip boden vanwege de lagere traagheid van de e-mountainbike in vergelijking met de zware motorfiets. Daarnaast moest Gasperotti wennen aan het constant trappen tijdens het rijden in de muur des doods om zijn evenwicht te bewaren. Vooral bij het overschakelen van de platte naar de verticale wand is een goede timing en pedaalmanagement vereist, zodat de cranks niet raken.
Terwijl ervaren circusrijders zonder handen en soms zelfs geblinddoekt met hun motorfietsen over verticale muren racen, moest Gaspi eerst de harde weg leren. In zijn eerste pogingen had hij vier zware crashes voordat hij een paar succesvolle ronden kon samenstellen. Een val van drie meter hoogte was bijzonder heftig. “Het kostte me minuten om op adem te komen. Dat uiteindelijk alle wervels nog zaten waar ze hoorden, was alleen te danken aan mijn rugbeschermer.” Normaal gesproken duurt het ongeveer een half jaar om op een motor zo veilig op de Wall of Death te rijden dat je dan een paar trucjes durft uit te halen. “Gaspi deed het in één middag – daar heb ik veel respect voor”, zegt Raoul, de oude leider van de Franse circusgroep Mur De La Mort, van wie sommigen al meer dan 30 jaar hun trucs uitvoeren op de Wall of Death.
Wall of Death legende Jagath Perera: Met de E-MTB op het Oktoberfest
Een andere bekende ruiter die met succes zijn hand heeft geprobeerd op de Wall of Death is Jagath Perera, een legende op het Oktoberfest in München en door velen beschouwd als de beste steile wand acrobaat ter wereld. Perera, afkomstig uit Sri Lanka, ontdekte zijn passie voor motorfietsen op 13-jarige leeftijd.
Jagath zou de perfecte mix van rijvaardigheden en entertainerkwaliteiten hebben voor dit vak. “Eigenlijk”, zegt hij, “ben ik geen showman, maar als je naar mensen kijkt, gaat het vanzelf, dan stel je je open en heb je gewoon plezier.” Het cirkelen in het steile gezicht kwam pas halverwege de twintig. Jagath werkte als technicus in de haven van Colombo, maar was eigenlijk een gepassioneerd motorcrosser. Op een dag werd Jagath benaderd door een man uit Duitsland, die zei dat hij op zoek was naar steile wandrijders. “In het begin geloofde ik niet echt wat hij me vertelde, maar drie weken later begon het papierwerk. Dat was in december 1995. En op 4 maart was ik in Hamburg – en het was erg koud.” Jagath trainde en trainde, reed vooral op evenementen in het noorden – en belandde al snel ook in het ziekenhuis. “In ieder geval leuk met uitzicht op de Elbe en St. Pauli.” Zijn carrière was letterlijk steil. In 2005 reed hij eindelijk voor het eerst op het Oktoberfest en in 2007 nam hij Pitts dodenmuur over. Sindsdien cirkelt hij in de zes meter hoge loop, zonder helm en vaak zonder handen aan het stuur.
Pitt’s Muur des Doods is de oudste van deze beroepen. Sinds 1932 doen de coureurs hun rondjes in Pitts muur des doods, laten ze hem crashen en knallen, langs mensen razen zodat ze trillen en wegduiken – hoe dichter bij de rand en het toeschouwershert, hoe spectaculairder, hoe beter voor de zaken. En dan vooral op oude machines, op rode Indian Scouts, Amerikaanse politiemotoren uit 1928.
In 2018 verruilde Jagath Perera zijn benzinemotor voor een e-mountainbike, zij het een extreme: de M1 Spitzing R. De Spitzing is uitgerust met de TQ HPR 120, levert 850 watt maximaal vermogen en ondersteunt de rijder tot een maximale snelheid van 75 km/u in de R-Pedelec-versie. Perera’s rijderscollega Benno had de fiets geleend van een vriend die ontwikkelaar is bij de elektromotorenfabrikant TQ. Ondanks de onbekende omstandigheden, zoals trappen tijdens het rijden en de smallere banden, beheerste Perera de uitdaging en reed 109 kilometer in Pitt’s muur des doods op Wies’n 2018 in München zonder een ongeluk.
En hoe zit het met de vraag of Richard Gasperotti of Jagath Perera de eerste e-biker in de muur des doods is? Gasperotti deed het met een conventionele pedelec die maar tot 25 km/u ondersteunt. Dit helpt het om te versnellen in de verticale wand. Naar eigen zeggen heeft hij echter een topsnelheid van ongeveer 35 km/u nodig, zodat de middelpuntvliedende kracht voorkomt dat hij valt. Dat zou zeker ook voor Jagath Perera een grotere uitdaging zijn geweest. Met de supersnelle power pedelec daarentegen ging het destijds heel snel voor Jagath: “Uitgeprobeerd”, zei hij schouderophalend, hij had de R pedelec nog niet eerder gehad. “We hebben de première live gevierd op het Oktoberfest.”
5 vragen aan Richard Gasperotti
1 – Hoe kwam JIJ op het idee om met de E-MTB in de Wall of Death te rijden?
Het was een jongensdroom. De Muur des Doods fascineert me al sinds ik een kleine jongen was. En toen ik het circusgezelschap bij een voorstelling in Praag zag, benaderde ik ze. Ze waren meteen enthousiast over het idee.
2 – Een van de grootste moeilijkheden was om over te schakelen van het vliegtuig naar de verticale wand. Hoe voelt dat?
Je moet meedoen en heel recht durven liggen, anders lukt het niet, anders val je eraf of glijd je eraf. Dit kost enorm veel moeite. Het is een heel ander gevoel van ruimte, maar tegelijkertijd moet je jezelf fysiek uitputten om de middelpuntvliedende kracht te weerstaan.
3 – Met welke andere moeilijkheden werd u geconfronteerd?
Je moet een snelheid van 35 km/u aanhouden. De motor helpt je om van vlak naar verticaal te accelereren, maar dan moet je zelf de 35 km/u trappen. Bovendien was het hout van de muren extreem glad en glad als glas. Het grootste probleem was echter de visuele waarneming. De ruimtelijke oriëntatie is totaal anders. Na een paar ritjes heb je het gevoel dat je tien biertjes hebt gedronken.
4 – Helpt het lagere gewicht van de e-bike in vergelijking met de motorfiets?
Nee, integendeel, de smalle banden en de lagere massa van de E-MTB ten opzichte van de motorfiets zorgen ervoor dat de grip veel slechter is. Daarnaast is het natuurlijk makkelijk om de snelheid vast te houden met de motor.
Ik wist tenminste dat de kleinste fout pijn zou doen. En zo is het ook gegaan. Ik Ik reed op gemiddelde hoogte en wilde verder optrekken naar de rand, waar de toeschouwers eigenlijk zouden staan. Daarbij gleed de fiets weg en viel ik vanaf een hoogte van drie meter direct op mijn rug. Het kostte me minuten om op adem te komen. Toen telde ik mijn wervels en ribben. Dankzij mijn beschermer waren ze allemaal nog steeds waar ze hoorden te zijn.