Fiets faalt & MTB-crashes: waarom ongevalsvideo’s meer klikken op het net krijgen

Let op: We hebben allemaal de gawker in ons. Lang voordat Youtube, Instagram, Facebook en Co. bestonden, klaagden we over de faillissementen, pech en ongelukken van anderen op tv, bijvoorbeeld met de grappigste homevideo’s ter wereld. Kleine rotzooi maar ook ongelukken: Mislukkingen en crashes fascineren ons gewoon. En het aantal klikken op internet bewijst dat we er bijzonder door gefascineerd zijn!

Atleten hoeven zich geen zorgen te maken dat hun crashes hogere klikfrequenties bereiken dan hun succesvolle stunts. – Dr. med. Ingo Schymanski, psychotherapeut en verslavingsarts

Maar waarom vinden we mislukkingen interessanter dan successen, vooral in risicovolle sporten? Is het sensatiezucht, leedvermaak of bloeddorstigheid? We vroegen het aan een expert. Dr. med. Ingo Schymanski is psychotherapeut en verslavingsspecialist. Hij onderzoekt de neurologische processen in onze hersenen en zegt: als crashvideo’s de betere klikhits op internet zijn, moeten atleten niet geïrriteerd zijn. Dat is normaal.

De full-speed passage in de downhill video, de steile afdaling die je de adem beneemt, de evenwichtsoefening over de afgrond of de monster drop – gevaarlijke stunts laten ons meejuichen en drijven zweet uit onze poriën door er alleen maar naar te kijken. Het wordt pas echt spannend als er iets misgaat. Dan schrikken onze hersenen echt. Onze expert vertelt u waarom.

Centraal in alles wat ons emotioneel raakt, staat altijd het beloningscentrum in ons brein. Het beloningscentrum wordt vooral opgewonden door verrassende gebeurtenissen. Als een stunt verloopt zoals gepland, zien we een gevaarlijke atletische topprestatie en voelen we de adrenalinestoot die de atleet via spiegelneuronen overspoelt.

Als je zelf een vergelijkbare sport beoefent, kun je merken dat je onvrijwillig vergelijkbare bewegingen uitvoert als de atleet die je bekijkt. Als er iets misgaat, wordt de situatie bijzonder spannend. Terwijl een geslaagde stunt “zoals verwacht” verloopt, wekt een ongeluk onmiddellijk onze speciale interesse.

Het beloningscentrum heeft verbindingen met vele andere gebieden van de hersenen. Als het beloningscentrum signalen naar de angstcentra (amygdala) stuurt, dempt dit de angst. We kunnen nog steeds een opwindend tintelend gevoel voelen, maar we kunnen onszelf niet losrukken van de eigenlijk schokkende aanblik. Bovendien kunnen we met onze nauwgezette observaties en analyses in de kring van gelijkgestemden onze expertise onderstrepen, wat leidt tot een winst in maatschappelijk prestige.

Sociaal prestige is een van de krachtigste stimulansen van ons beloningssysteem. Uiteindelijk, en dit mag ook niet worden verzwegen, kan leedvermaak over een mislukte stunt dienen om de eigen gevoelens van minderwaardigheid te verminderen en het eigen welzijn te vergroten.

Geslaagde stunts trekken minder aandacht en emotie omdat ze buiten het verwachte nauwelijks verrassingen bieden. Crashes reiken emotioneel dieper en richten zich op een breder scala aan gevoelens, te beginnen met empathie (juichen, angst, leereffecten) tot de eigen sociale opwaardering. Geen enkele atleet zou moeten treuren dat zijn crashes hogere klikfrequenties bereiken dan succesvolle stunts. Het een vraagt om het ander: geweldige cinema!

>> boekentip: Spannende lectuur voor iedereen die meer wil weten. “In the Vicious Circle of Lust – Out of the Reward Trap” door Ingo Schymanski, 2015.

>> Three Guys, the Drop, the Fear – MTB Drop Challenge met Korbi Engstler <<

>> Geen angst meer voor de steile afdaling met de MTB <<

>> Maak je geen zorgen: iedereen kan leren om goed te vallen! <<

In het verleden was het alleen voor de outtakes, maar vandaag is het ongeluk het onderwerp: Danny MacAskill heeft het effect van de ongeplande ongelukken geïnternaliseerd. In zijn clip “Do a Wheelie” gaat hij al na tien seconden op zijn kruis liggen: