Frankisch Zwitserland: Drie Supertrail-ronden voor de E-MTB

• Lengte: 55,4 kilometer
• Bergop: 1162 hoogtemeters
• Reistijd: 5 uur
• Moeilijkheidsgraad: 30% gemakkelijk, 50% gemiddeld, 20% moeilijk

De klassieker – een van de beste trailtours in Frankisch Zwitserland. Voor deze EMTB variant hebben we een paar nieuwe secties toegevoegd. Met bijna 1200 meter hoogteverschil en een lengte van 56 kilometer hoeft het zich niet te verbergen voor alpenroutes. Met andere woorden, je moet niet te verspillend zijn met de batterij, anders kan deze schaars zijn. Of je kunt een oplader in je rugzak stoppen. De ronde begint over deels rotsachtige, deels beboste paden boven Pegnitz. Achter Püttlach volgt een steile, lange klim, die meteen wordt beloond met een bochtige, vloeiende afdaling in het Ailsbachtal. Oude wandelpaden gaan verder naar het uitkijkpunt van kasteel Rabenstein. Na een korte duwpassage bergafwaarts gaat het over wortelpaden naar Oberailsfeld en over uitdagende singletrails naar Gößweinstein/Behringersmühle. De route klimt vervolgens naar het Hünerloh-hoogplateau en uiteindelijk naar Pottenstein.

Een van de hoogtepunten op de terugweg is de ongeveer vier kilometer lange Jägersteig. Let op, in natte omstandigheden is het pad uitdagend om te rijden, want het is extreem glad! De reis naar het luchtvaartmonument bij Willenberg is veel gemakkelijker, voordat er weer concentratie nodig is op de rotsachtige en wortelachtige paden op de Diana-rots bij Pegnitz voor de finale.

• Lengte: 35,4 kilometer
• Bergop: 871 meter hoogte
• Reistijd: 3,5 uur
• Trail moeilijkheidsgraad: 30% gemakkelijk, 60% gemiddeld, 10% moeilijk

Geweldige uitzichten, schilderachtige plekken om te stoppen voor een drankje – flow trail-fans komen aan hun trekken tijdens deze ronde: vanaf de Pegnitzer Schlossberg gaat het over wortelpaden in de richting van Hollenberg. Langs kleine grotten leidt de route naar het uitzichtpunt bij de voormalige vestingmuur van de vesting Hollenberg. Deels over bospaden, deels over paden, slinger je verder het romantische Püttlachtal in en dan de Pottenstein op naar de Himmelsleiter uitkijktoren. Paden langs karstgrotten zoals de Hasenloch leiden terug naar het Püttlachtal. In Pottenstein is een ijspauze bij ijsfabriek Paletti in het centrum van het dorp aan de hoofdweg een van de verplichte stops. De route gaat verder langs de Püttlach over smalle wandelpaden naar de Heiliger Stegbrug. Dit is een gedeelte dat je beter in het weekend kunt vermijden als je niet verstrikt wilt raken in de slalom van een wandelaar. Tijdens de week heb je hier echter meestal vrij spel en kun je met volle teugen genieten van het bochtenparcours. Na een op en neer gaande over deels uitdagende paden via de dorpen Hollenberg en Körbeldorf, beklimt de route het hoogste punt van Frankisch Zwitserland: de Kleiner Kulm (626 m). Het is de moeite waard om even van je fiets af te gaan en naar de top van de uitkijktoren te klimmen.

Verfrissing tip: Een must op de terugweg naar Pegnitz is een stop bij de traditionele Herold-herberg in Büchenbach met een eigen brouwerij (controleer de openingstijden van tevoren!).

• Lengte: 33,2 kilometer
• Bergop: 881 hoogtemeters
• Reistijd: 3,5 uur
• Trail moeilijkheidsgraad: 20% gemakkelijk, 50% gemiddeld, 30% moeilijk

Bindenf reikt in de trailbox deze technisch veeleisende tour. Dit kost granen, maar langs de route kom je altijd langs waardevolle stops.

Startpunt van de tour: de parkeerplaats bij St 2163 bij Pottenstein. In zachte ups en downs gaat het richting Haselbrunn, waar uiteindelijk de eerste helling opgaat. Het pad leidt steil omhoog naar een idyllisch plateau met een schaars dennenbos. Op de top nemen smalle wandelpaden het over, slingerend door het bos naar het uitkijkpunt Hohe Leite en leidend naar Tuchsfeld met zijn mooie vakwerkhuizen. Na een korte omweg over asfalt keren we terug naar paden langs de helling naar de Behringersmühle bij de Püttlach. Van daaruit steil omhoog naar het plateau boven Gößweinstein. Op de volgende bospassage is het de moeite waard om een omweg te maken met een stop bij de schweigelbergse boswachterslodge. Vrienden van de afdaling vieren het vervolgpad in het dal van de Wiesent. Dan stroomt het langs de rivieroever totdat de volgende helling op je wacht aan de andere oever. Boswegen leiden via Moritz naar de Pfaffensteig. Doorspekt met haarspeldbochten, trappen en smalle doorgangen leidt de route terug naar de Behringersmühle en uiteindelijk naar het hoogplateau bij Hühnerloh. Tot slot wacht u een prachtig uitzicht op Pottenstein en zijn 1000 jaar oude kasteel.

>> De GPS-gegevens voor de 3 tours zijn hier gratis te downloaden <<

Met het openbaar vervoer: met de trein naar Pegnitz; vanaf daar neemt u desnoods de bus naar Pottenstein. www.bahn.de; met de auto: vanuit het zuiden op de A9 München – Neurenberg – Pegnitz; vanuit Frankfurt: A3 – Würzburg – Neurenberg – A9 Pegnitz; vanuit het noorden: A9 Leipzig – Pegnitz

In bijna elke plaats in Frankisch Zwitserland zijn er pensions en hotels. Er is veel om uit te kiezen. Gedetailleerde informatie kan worden verkregen bij de toeristische organisaties (zie info). Hotel Schwan, Pottenstein, Tel. 09243/9810, hotel-schwan-pottenstein.de; Landhotel Bauernschmitt, Pottenstein/Kirchenbirkig, Tel. 09243/9890, landhotel-bauernschmitt.com

Held Bräu, Oberailsfeld (Tour 1), Tel. 09242/295, www.held-braeu.de; Brauerei Gasthof Herold, Büchenbach (Tour 2), Tel. 09241/3311, beckn-bier.de; Forsthaus Schweigelberg, geen parkeergelegenheid, openingstijden en telefonisch reserveren (Tour 1 en 3), Tel. 0911/761348, forsthaus-schweigelberg.de; Gasthof Zur Behringersmühle, (Tour 1 en 3), Tel. 09242/205, zurbehringersmuehle.de;

En mis het niet: Paletti ijsfabriek in Pottenstein!

Bike Franken, Pegnitz, Tel. 0157/37258598, bikefranken.de; Kubuswinkel Erlangen; Tel: 09131/4091400, multicycle.de

Alle belangrijke informatie over activiteiten en accommodaties in de regio: Franken Tourismus, Tel. 0911/941510, frankentourismus.de; Vvv-kantoor Frankische Zwitserland, Tel. 09191/861054, fraenkische-schweiz.com

Frankisch Zwitserland is een buitenparadijs. Naast fijne trails zijn er nog tal van andere sportieve alternatieven:

Klimparadijs: Frankisch Zwitserland is een van de best ontwikkelde klimgebieden ter wereld. Van beginners tot professionals, iedereen vindt geschikte routes. De toegangen tot de klimrotsen zijn meestal erg kort en vaak bereikbaar met de fiets of op wandelpaden. Cursussen zijn beschikbaar bij Pro Alpin, www.bergsportschule.com

Rivier avontuur: De Frankische is ook een schatkamer voor watersporters. Op bijzonder warme dagen – of wanneer je benen een dag pauze nodig hebben – zorgen kano- en kajaktochten op de Wiesent-rivier voor verkoeling en spannende perspectiefwisselingen. Boten, transfers en al het andere dat u nodig heeft, zijn beschikbaar bij verhuurstations. www.kajak-mietservice.de

Excursie naar de onderwereld: Frankisch Zwitserland biedt niet alleen bovengrondse indrukwekkende rotsformaties. Zo’n 1000 grotten geven fascinerende inzichten in een mystieke onderwereld. De Duivelsgrot in Pottenstein is een van de grootste druipsteengrotten van Europakathedralen en zalen vol stalactieten en stalagmieten. www.pottenstein.de

Kinderen & Co: De Pottenstein-avonturenrots heeft plezier met een zomerrodelbaan, trampolinefaciliteit, skywalk, boomklimpad, klimtoren en nog veel meer. sommerrodelbahnen-pottenstein.de

“Altijd!” Nu wordt het krap. Achter de bocht van het pad groeit plotseling een rotswand uit het bos. Rechts, links? Waar te gaan? Ah, rechtdoor! Even later verdwijnt mijn gids in een donker gat dat zich opent in de rotsen. Geen paniek! Twee of drie seconden later wordt het weer licht. Dergelijke verrassingsmomenten zijn typerend voor het kalkrijke karstgebergte van Frankisch Zwitserland. De rit door de duisternis op de loopholerots in het Ailsbachtal bij kasteel Rabenstein is slechts een klein voorproefje van wat Frankisch Zwitserland te bieden heeft op het gebied van onderwereld. Even verderop in de Ludwig’s Cave, achter een scheur in mystiek licht, opent zich een gigantische hal met natuurstenen muren. De Beierse koning Ludwig, van wie bekend is dat hij een zwak had voor extravagante producties, zou hier in 1830 bij kaarslicht hebben gegeten.

Frankisch Zwitserland is veel bescheidener als het gaat om toprangschikking. Vergeleken met het “echte” Zwitserland met bergiconen als de Matterhorn (4478 m) of de 4634 meter hoge Dufourspitze lijken de toppen in de landschapsdriehoek tussen Neurenberg, Bamberg en Bayreuth op dwergen. Het hoogste punt van de “Fränggischen”, zoals de lokale bevolking het kortweg noemt, is de Kleine Kulm op 626 meter. Veel van de beboste ruggen blijven onder de 600 meter. Toch biedt het landschap een vleugje van de Alpen. Als wilde kliffen rijzen bizarre Jura-rotsen uit de valleien de lucht in – imposante blikvangers. En het gebied heeft nog iets anders gemeen met het “grote” Zwitserland. Een Duits dialect met een voorkeur voor verkleinwoorden, d.w.z. voor het kleine. De Frankische ruilt de Zwitserse favoriete lettergreep -li in voor -la. Als redding tegen honger stopt hij bijvoorbeeld een ‘Weggla’ in zijn fietsrugzak. Bijna zonder harde medeklinkers spoelt de Frankische chit-chat net zo comfortabel mee als de Püttlach, de Pegnitz en de stroompaden langs de vele andere rivieren in het hobbelige heuvellandschap.

“Inallerherrgoddsfrüh” Ik vertrok met Daniel Götz en zijn vriendin Tina voor onze eerste tour. Nu klimt het pad een helling op, en de ochtendzon laat de rotsen en dennen verspreid over de voedselarme graslandweiden in pasteloranje schijnen – bijna als de zonsopgang op een alpenweide. “Elke tour hier is ook een natuurbelevenis”, zegt Daniel. De 33-jarige runt de fietsenwinkel “Bike Franken” in Pegnitz en brengt bijna elke vrije minuut door op de paden ten westen van zijn woonplaats. Maar na nog een paar meter hoogte door het bos moet hij ook zijn smartphone uit zijn zak trekken. Daniël knikt tevreden: “Oké, we hebben gelijk!” Zelfs voor de lokale bevolking is het soms niet eenvoudig om het labyrint van paden, wandelpaden en karrenpaden bij te houden. Geen wonder met de constante richtingsveranderingen van paden, rivieren en beken. Snelle, vloeiende stukken worden afgewisseld met wortelpassages, sportieve beklimmingen met een hoog percentage afdalingen. Het is gemakkelijk om je weg te vinden. Of, zoals Daniël zegt, verbreed je horizon:

De vele paden zijn een permanente uitnodiging om nieuwe routes te ontdekken. Verveling is echt niet aan de orde van de dag in onze omgeving.

Dit wordt verzekerd door de steile hellingen, die steeds weer verschijnen alsof ze uit het niets komen. “Met een e-bike heb je een duidelijk voordeel”, grijnst Daniel en gunt zichzelf de turbostand voor de volgende klim.

Frankisch Zwitserland staat internationaal bekend als een van de best ontwikkelde sportklimgebieden ter wereld. Op zo’n 800 rotsen met in totaal zo’n 12.000 klimroutes krijgen hobbysporters maar ook topsporters hier hun kans. In het land van scheuren, schoorstenen, randen, overhangen, biergrepen en vingergaten in de rots heeft red dot climbing zijn wortels, gevormd door de lokale sportklimpionier Kurt Albert. Klimvaardigheden zijn voor ons ook een voordeel op de klim naar de fietsrots bij Oberailsfeld. Een verzonken pad leidt steil door het bos tot het landschap op de top – vergelijkbaar met een tafelberg – weer veel vlakker wordt. Voor meer dan 100 jaar geleden troontte de figuur van de wielrenner Claudius met zijn fiets op een van de rotsen hoog boven de Ailsbach. Volgens de legende viel Claudius in dwaze verliefdheid van de rots toen hij een vlinder probeerde te vangen met het wiel van zijn geliefde. Volgens een ander verhaal werd Claudius gewoon opgericht als wegwijzer naar een dorpsherberg in de vallei. En inderdaad, een inmiddels sprookjesachtig pad langs de Ailsbach leidt ons rechtstreeks naar het Brauereigasthof Held. “Bijna elk dorp heeft hier zijn eigen brouwerij”, legt Tina uit. Helaas is deze herberg vandaag gesloten. Toch is er aan brandstof geen gebrek. Er is een automaat voor drankjes in de tuin. Of het nu kelder- of Zwickelbier is, bijna alle bieren in Franken hebben al 300 jaar één ding gemeen: ze zijn eerder van de stevige variëteit. Donker, aards, bijna als brood, maar niet zo zoet als bockbier. Inmiddels is het netwerk van brouwerijen en wandelpaden uitgegroeid tot een ware tak van toerisme: “Beer Trails” is de naam van de marketinguitvinding.

Misschien is dit ook wel de reden waarom er een merkbaar ontspannen sfeer heerst op deze paden. Doordeweeks heb je het bos praktisch voor jezelf, in het weekend deel je de paden rustig met de wandelaars. Er is nog geen aangewezen routenetwerk voor mountainbikers, maar er zijn geen officiële verboden. “Op een paar paden in de natuurgebieden na, die dienovereenkomstig zijn gemarkeerd,” voegt Daniel eraan toe. Hotspots zoals de smalle paadjes langs de Püttlach worden in het weekend vrijwillig gemeden door fietsers. Voor het overige zijn er tot nu toe geen grote belangenconflicten geweest in de regio. “Trail delen! Zoals ook in sommige Zwitserse kantons wordt beoefend”, interrumpeert Tina. “Vrij pad voor fietsers, met uitzondering van gerechtvaardigde beperkingen.” Ze lachen allebei, maar ze weten dat dit een fragiele staat is. “Je moet je er alleen van bewust zijn dat de paden niet alleen van ons zijn.” Op smalle punten krijgen wandelaars voorrang, een vriendelijke begroeting – de fietsscene in Frankisch Zwitserland heeft het hier tot nu toe goed mee gedaan. “Benijdenswaardig!”, denk ik. “Wie de ned voor eigen deur maakt.”