Alledaagse fiets: 7 nieuwe gravelbikes in de MYBIKE-test

Er zijn fietsen die zich perfect aanpassen aan de spontane wensen en eisen van hun rijders – zonder enige aarzeling, razendsnel, gevoelig en absoluut overtuigend. Moderne randonneurs zijn zulke aanpassingskunstenaars: het feit dat er momenteel zoveel van deze lichtgewicht, sportief ontworpen “alledaagse en het hele jaar door racers” zijn, heeft veel te maken met de hausse van de gravelbike – een type fiets dat sinds het begin van de pandemie veel fietsers naar de wegen, paden en paden van de republiek heeft getrokken met leuke sportiviteit. Op een ongecompliceerde manier kunnen sporten, nieuwe dingen ontdekken in de directe omgeving en ver weg kunnen reizen van stressvol autoverkeer heeft ook veel jonge mensen ambitieuze fietsers gemaakt. Zo wordt de casual verschijning in een min of meer zweterige fietsoutfit in het openbaar meer geaccepteerd dan ooit tevoren.

De nieuwe aantrekkelijkheid van sportieve fietsen met gebogen stuur is ook zichtbaar in hoe vaak fietsmotieven verschijnen in reclame voor volledig off-topic producten zoals polshorloges of spaarverzekeringen. Als daarnaast meer en langere dagelijkse afstanden met het pedaal worden afgelegd omdat de fiets door velen is erkend als het betere – of zelfs minder aanstekelijke – middel van lokaal vervoer, wordt duidelijk hoe aantrekkelijk een snelle, stille alledaagse fiets met sportieve aantrekkingskracht is. En als er een fiets is die het praktische aspect perfect combineert met imagoverbetering en hoge recreatieve waarde, dan is het wel de moderne Randonneur op basis van een gravelbike.

In deze combinatie zijn hoge veelzijdigheid, goed afgestelde techniek en wendbaar rijplezier het genetisch materiaal van de enorm succesvolle, sportieve gravelbike. Als je deze basisvaardigheden voltooit met ingrediënten die geschikt zijn voor dagelijks gebruik, zoals effectieve, permanent gemonteerde spatborden, een betrouwbaar dynamoverlichtingssysteem en een slank bagagerek of op zijn minst bikepacking met schroefdraadogen, dan heeft de randonneur, net als een kameleon, een gemakkelijke tijd om zich direct en overtuigend aan te passen aan de behoeften van zijn gebruikers.

Jochen Donner, testredacteur: “Alleen als de framedesigners actief nadenken over de dagelijkse fietspraktijk, ontstaat er een echt overtuigende randonneur. Wanneer zo’n sportief karakter gepaard gaat met een hoge gebruikswaarde, is dat een ideale fiets.”

In onze zevenkoppig testveld Er zijn drie verschillende framematerialen: staal, aluminium en carbon zijn vertegenwoordigd. Ook in dit testveld is geen eenvoudige rangschikking tussen de materialen vast te stellen, omdat de kwaliteit van de gebruikerservaring uiteindelijk altijd afhangt van een competente, zorgvuldige implementatie. De stalen paarden van Contoura, Norwid en Tout Terrain zijn relatief zwaar. Maar hun solide frameconstructie en duurzaam materiaal kunnen vooral nuttig zijn in het dagelijks leven, waar hoge belastingen en ruwere behandeling van het materiaal normaal zijn.

Technisch gezien zijn ze grotendeels state-of-the-art op het gebied van ontwerp, wat ook wordt gespecificeerd door de aluminium en carbon frames: de Contoura heeft bijvoorbeeld een conische balhoofdbuis voor de betere toepassing van een dikke, stijve onderbuis, plus de steekasuitval die tegenwoordig gebruikelijk is op alle stalen wielen, evenals steunen voor platte schijfremmen. Deze montagestandaard komt oorspronkelijk van de racefiets en heeft zijn plaats gevonden op de randonneurs in de test via de omweg van de gravelbike. In de flatmount standaard worden de remklauwen zeer plat direct op de vorkpoot en achtervork geschroefd. Deze elegante assemblage verwijst de fabrikanten naar overeenkomstige aandrijfgroepen – in het testveld komen ze allemaal van Shimano, met een duidelijk overwicht in de grindgroep GRX in hun verschillende kwaliteitsniveaus. Hierdoor zijn de remschijven echter meestal beperkt tot een diameter van 160 millimeter op het voorwiel, in uitzonderlijke gevallen tot 180 millimeter. Dit is acceptabel voor fietsers die minder dan 100 kilo wegen, maar de grote schijven van andere remsystemen zouden logisch zijn voor aanzienlijk zwaardere ladingen.

2×11-systemen worden gebruikt in alle circuits, die worden gekenmerkt door gevoelige bediening, exacte functie en – met passend onderhoud – relATIV lange levensduur. Hun overbrengingsverhoudingen zijn zo ontworpen dat zelfs langere beklimmingen op een energiebesparende manier met lichte bagage kunnen worden beheerst (zie hieronder). Zeer aangenaam zijn de lage bedieningskrachten, het snelle en precieze schakelen, maar ook de bijna perfecte ergonomie die de schakelremhendels kenmerken. Gezien de nauwe toleranties van de huidige groepen met elf en twaalf snelheden kan het echter nodig zijn de treinlengtes af en toe aan te passen om een stille transmissie te garanderen.

Alle sturen zijn aangenaam vanwege aangenaam te hanteren, afgeplatte zones aan de bovenkant, ergonomisch gunstige rondingen in de onderste schakel en slechts een kleine zijdelingse weergave van de stuuruiteinden, wat resulteert in een smal silhouet met betere aerodynamica en het gemakkelijker maakt om ongehinderd door knelpunten in het stadsverkeer te gaan. De stuurpenlengtes en stuurbreedtes zijn matig, maar de resterende ergonomische verschillen maken gedetailleerde zittests aan te bevelen.

Een andere reden om tevreden te zijn is de hoge kwaliteit van de verlichtingssystemen en spatborden, die de snelle toerfietsen betrouwbaar bruikbaar maken, zelfs in natte of donkere omstandigheden. De meeste platen zijn gemaakt van metaal, gemonteerd zonder rammelen en lang genoeg voor een goede spatbescherming. LED-voorlichten met een hoge of zeer hoge lichtopbrengst en intens verlichte achterlichten die ook vanaf de zijkant zichtbaar zijn, worden als verlichting gebruikt. Bij Cube en Stevens ontbreekt zelfs de aan/uit-schakelaar – geen probleem op zulke snelle fietsen, want vaak zorgt het vroegst mogelijke zicht in het verkeer voor een beslissend veiligheidskussen.

Wij betreurden het gebrek aan praktische relevantie van de kant van de fabrikanten, die bij de ontwikkeling van hun grindrandonneur geen rekening hielden met de mogelijkheid om een achterstandaard te monteren. Alleen met een parkeersteun kan een alledaagse fiets gemakkelijk worden geparkeerd en vergrendeld zonder krassen. De standaard ontbreekt ook wanneer je bagage moet inladen of een beladen fiets moet parkeren. Het is niet mogelijk om een stand op de Bergamont te monteren, wat leidde tot een puntenaftrek.

Maar de snelle, praktische en sympathieke veelzijdigheidskunstenaars met gebogen stuur zijn nog maar net begonnen. Het grote aantal modellen groeit parallel aan het succes van de “naakte” gravelbikes, net als de spreiding van prijsklassen. Als gevolg hiervan zal de specialisatie waarschijnlijk toenemen – naar nog meer van deze wendbare, sportieve dagelijkse en recreatieve runabouts.

Randonneurs zijn voornamelijk ontworpen voor snel rijden op verharde wegen en vaste paden. Constructie en banden zijn daardoor duidelijk strak afgesteld, wat tot uiting komt in comfortscores van ‘slechts’ 2,5 tot 3. Aan de andere kant is de kwaliteit van rijveiligheid en rijgedrag consequent op een zeer hoog niveau. In de praktijk wordt de evaluatie af en toe vertroebeld door ontbrekende parkeersteunen, balken of wankele spatborden. De verschillen tussen de serviceklassen zijn te wijten aan verschillende garantievoorwaarden.

2×11 derailleurversnellingen zoals Shimano’s GRX domineren de gravelbike en randonneur divisie. Maar de drive heeft zijn eigenaardigheden.

Een derailleur is licht en efficiënt. Het biedt een breed scala aan overbrengingsverhoudingen met gunstige overbrengingsverhoudingen. Daarom is het bijzonder aantrekkelijk voor sportieve fietsers. Het werd in 1946 geïntroduceerd door uitvinder Tullio Campagnolo en sindsdien is het voortdurend ontwikkeld en verfijnd. Momenteel vertrouwen de meeste fietsfabrikanten op sportieve fietsen met racestuur, die afhankelijk zijn van gewicht, fijne versnellingsgradaties en grote wielen. Een 2×11-versnellingspook is afhankelijk van het bereik van de overbrengingsverhoudingen: twee kettingbladen op de crank leveren elf tandwielen op het achterwiel. Afhankelijk van het kettingblad en de tandwielgrootte worden in het testveld bandbreedtes tot 479% (GRX, 48/31 tot 11-34 tanden) gegenereerd. Met een wielomtrek van ongeveer 2,18 meter (bandenmaat 40-622) biedt dit een ontvouwing van tussen de 1,92 en 9,12 meter per krukasomwenteling. Dit betekent dat zelfs langere beklimmingen en afdalingen gemakkelijk met (lichte) bagage op vaste grond onder de knie kunnen worden gekregen. Bergaf trap je lang, en snelheid is gegarandeerd op het vlakke.

Maar hoe meer tandwielen worden gecombineerd tot een pakket in de beperkte inbouwruimte op het achterwiel, hoe eerder de hellende ketting de neiging heeft om te slepen op de kooi van de voorderailleur of op het volgende grotere naburige tandwiel aan de achterkant. Zelfs als de versnellingspook minutieus is afgesteld zonder te slijpen, leiden minimale instelbewegingen van de schakelkabels, kleine slijtage en vuil en licht gebogen achterderailleurbevestigingen snel tot een vervelend achtergrondgeluid. Als er fijne trimmers in de kabeldeksels bij het stuur of bij de trekstop op de onderbuis zitten, kan het slijpen tijdens de rit eenvoudig worden gestopt door de kabellengte minimaal aan te passen. Zonder fijne trimmer moet je uitstappen en direct aan de achterderailleur of voorderailleur werken om eindelijk in welverdiende rust verder te kunnen suizen.